ákaflyndir og hafa of lítið taumhald á tilfinningum sínum; hinir beztu þeirra eru eins og kaflar rifnir út úr góðri bók. En þeir listamenn Frakka, sem fremstir standa, hafa eins og gömlu meistararnir, hina furðulegu dýpt, auðlegð og ró, líkt og úthafið, sem að vísu getur gárazt á yfirborðinu, en er undir niðri ávallt eins.“2 Af þessu má það Ijóst vera að afstaða Jóns var mjög klassísk. Hún var sprottin úr jarðvegi franskrar listspeki og að mati hans kristölluð í verkum Paul Cézannes (1839-1906). Rætur þessa klassíska myndmáls rakti Matisse aftur til 17. aldar málarans Nicolas Poussins (1594-1665), sem hann taldi hinn sanna læriföður Cézannes. Er ekki að efa að Jón hefur haft Poussin í huga þegar hann minntist á ,,hina furðulegu dýpt, auðlegð og ró gömlu meistaranna." Samkvæmt hinni klassísku myndhugsun skal hver einstakur þáttur myndverksins sveigður undir skipulega heild. Teikning, form og litur skulu vera í innbyrðis jafnvægi þannig að fullkomin ró hvíli yfir útkomunni. Þá er skilyrðislaust hafnað öllu því sem ekki kemur sjálfu myndmálinu til góða. Þessi afstaða er fullkomin andstæða þýska expressjónismans, enda dregur Jón enga dul á hvað honum finnst um þýska samtímalist. Það er heldur hvergi að finna í verkum hans þá huglægu tilfinningahyggju sem liggur til grundvallar expressjón- ismanum. Þar eru hvorki lýsingar á hugarástandi né lundarfari né nokkru því sem veldur þenslu eða röskun myndmálsins. Stílfærslur Jóns, ýkjur og einfaldanir, þjóna ávallt myndrænum tilgangi og miða að auknu jafnvægi myndflatarins. Svo rækilega tileinkaði Jón sér þessar reglur, að Þorgeirsboli (máluð 1929 og eign Listasafns íslands), eina verk hans sem talist getur expressjónískt sökum til- finningaríks myndefnis, er rækilega njörvað í klassískar viðjar. Ef að er gáð, kemur í Ijós að tryllt nautið er hamið á myndfletinum líkt og það væri steinrunnið. Fnasið, sem myndar tvær keilur niður af grönum dýrsins, er meitlaðra og áþreifanlegra en hamrabeltið að baki stúlkunni. Allt yfirbragð myndarinnar er leikrænt og sviðskennt og þar af leiðandi mun nær ítölsku frumstæði, eins og það birtist í orrustumyndum Paolos Uccellos (1397-1475), en þýskættuðum expressjónisma.3 Fá verk sýna betur hvernig Jón sniðgekk expressjónískar eigindir í list sinni, jafnvel þótt yrkisefnið byði upp á notkun þeirra. En seint mun fást úr því skorið hvort þessi einarða afstaða var sjálfsprottin eða numin af hinum fræga kennara í París. Eitt er víst, að Matisse hafnaði afdráttarlaust allri skírskotun til sálrænna þátta þegar hann 22

(1) Front Cover
(2) Front Cover
(3) Front Flyleaf
(4) Front Flyleaf
(5) Page 1
(6) Page 2
(7) Page 3
(8) Page 4
(9) Page 5
(10) Page 6
(11) Page 7
(12) Page 8
(13) Page 9
(14) Page 10
(15) Page 11
(16) Page 12
(17) Page 13
(18) Page 14
(19) Page 15
(20) Page 16
(21) Page 17
(22) Page 18
(23) Page 19
(24) Page 20
(25) Page 21
(26) Page 22
(27) Page 23
(28) Page 24
(29) Page 25
(30) Page 26
(31) Page 27
(32) Page 28
(33) Page 29
(34) Page 30
(35) Page 31
(36) Page 32
(37) Page 33
(38) Page 34
(39) Page 35
(40) Page 36
(41) Page 37
(42) Page 38
(43) Page 39
(44) Page 40
(45) Page 41
(46) Page 42
(47) Page 43
(48) Page 44
(49) Page 45
(50) Page 46
(51) Page 47
(52) Page 48
(53) Page 49
(54) Page 50
(55) Page 51
(56) Page 52
(57) Page 53
(58) Page 54
(59) Page 55
(60) Page 56
(61) Page 57
(62) Page 58
(63) Page 59
(64) Page 60
(65) Page 61
(66) Page 62
(67) Page 63
(68) Page 64
(69) Page 65
(70) Page 66
(71) Page 67
(72) Page 68
(73) Page 69
(74) Page 70
(75) Page 71
(76) Page 72
(77) Page 73
(78) Page 74
(79) Page 75
(80) Page 76
(81) Page 77
(82) Page 78
(83) Page 79
(84) Page 80
(85) Page 81
(86) Page 82
(87) Page 83
(88) Page 84
(89) Page 85
(90) Page 86
(91) Page 87
(92) Page 88
(93) Rear Flyleaf
(94) Rear Flyleaf
(95) Back Cover
(96) Back Cover
(97) Scale
(98) Color Palette