
(16) Page 14
Á sjötta áratugnum sást hve skammt á veg íslendingar
voru komnir í menningarlegum efnum. Viðbrögð
manna við formbyltingum í Ijóðagerð og myndlist voru
flest á einn veg. Þeir fylltust bræði og neituðu alfarið að
skerpa heilasellurnar frammi fyrir hinni nýju list. Þess í
stað leituðu þeir á náðir hártogana í von um að
fíflaskapurinn veitti vörn gegn framgangi heims-
ósómans. Óneitanlega minnti þetta ástand á uppgjör
það sem fram fór í París hundrað árum fyrr. Þá voru
þeir Gustave Flaubert og Charles Baudelaire dregnir
fyrir dómstóla, ákærðir fyrir að spilla fegurðarskyni
manna með einhverju sem þeir kölluðu sannleika.
Munurinn var sá að flesta íslendinga skorti heimspeki-
legar forsendur til að yfirvinna andstyggð sína á
nútímalistum. Þegar frá leið brugðu þeir á það ráð að
hunsa krefjandi listviðburði og láta sem ekkert hefði
gerst. í kjölfarið var vægi neðanmálslista aukið til
muna svo tryggt væri að landsmenn skorti ekki tilfinn-
ingalega upphafningu í framtíðinni. Þannig reynist
sverð breytinganna ætíð tvíbent.
Valtýr naut sín í slagnum á sjötta áratugnum og efldist
við hverja raun. Honum voru bornir á brýn ýmsir
annmarkar sem ekki þóttu prýða alvarlega þenkjandi
listamann. Meðal þeirra voru ístöðuleysi; of rík til-
raunahyggja og skortur á persónulegum stíl. Slík
gagnrýni hlýtur að vera léttvæg fundin ef hún er skoðuð
í Ijósi afstöðu Valtýs. Hann áleit óhlutbundna list ekki
endanlegt takmark heldur tæki til að kanna áður
óþekkta möguleika. Það þýddi að hún gat nánast talist
til vísinda. Samkvæmt því skoðaði hann myndir sínar
fremur sem tilraunir en endanlegar niðurstöður. Ef til
vill mátti segja það honum til lasts að hann dvaldi ekki
nógu lengi við hverja tilraun. En í Ijósi listþróunar
seinni ára væri hæpið að brigsla honum um skort á
framsýni.
Ein af fjölmörgum tilraunum hans og jafnframt best
heppnaða hrekkjabragð í garð þeirra sem töldu óhlut-
bundna list bæði náttúrulausa og óþjóðlega, var gerð
The nineteen fifties revealed how little the lcelanders
had progressed culturally. The reactions to revolution-
ary changes in forms of poetry and art were almost
always the same: anger and a complete refusal to
sharpen the mind by confronting it with new forms of
art. Instead the critics looked to hair-splitting in the
hope that sophistry would provide some kind of
defence against the advance of such global inde-
cency. This was undeniably reminiscent of the clash in
France a hundred years before when Gustave
Flaubert and Charles Baudelaire were taken to court,
accused of corrupting the people’s sense of beauty
with something they called the truth. The difference
was that most lcelanders lacked the philosophical
premises to overcome their dislike of modern art. As
time went on they resorted to ignoring all demanding
forms of art and pretended that nothing had hap-
pened. As a result inferior art flourished, as something
had to be found to guarantee lcelanders the opportun-
ity of emotional elevation in the future. The sword of
change thus always proves to be double- edged.
Valtýr enjoyed the battle in the sixties and became
stronger with every confrontation. He was accused of
various faults which were considered serious flaws in
a serious thinking artist, including being too experi-
mental, and lacking a personal style. Such criticism
should not be taken seriously in the light of Valtýr’s
position. He did not see abstract art as a finite goal but
as a tool to investigate unknown possibilities, which
meant that it could almost be regarded as a science.
He accordingly saw his own pictures as explorations
rather than final conclusions. He might be criticised
perhaps for not devoting enough time to each explora-
tlon, but in the light of the artistic developments of
more recent years it would hardly be possible to
accuse him of a lack of vision.
One of his many experiments and at the same time his
most successful ploy against those who regarded
abstract art as both unnatural and un-lcelandic, was
(1) Front Cover
(2) Front Cover
(3) Page 1
(4) Page 2
(5) Page 3
(6) Page 4
(7) Page 5
(8) Page 6
(9) Page 7
(10) Page 8
(11) Page 9
(12) Page 10
(13) Page 11
(14) Page 12
(15) Page 13
(16) Page 14
(17) Page 15
(18) Page 16
(19) Page 17
(20) Page 18
(21) Page 19
(22) Page 20
(23) Page 21
(24) Page 22
(25) Page 23
(26) Page 24
(27) Page 25
(28) Page 26
(29) Page 27
(30) Page 28
(31) Page 29
(32) Page 30
(33) Page 31
(34) Page 32
(35) Page 33
(36) Page 34
(37) Page 35
(38) Page 36
(39) Page 37
(40) Page 38
(41) Page 39
(42) Page 40
(43) Page 41
(44) Page 42
(45) Page 43
(46) Page 44
(47) Page 45
(48) Page 46
(49) Page 47
(50) Page 48
(51) Back Cover
(52) Back Cover
(53) Scale
(54) Color Palette
(2) Front Cover
(3) Page 1
(4) Page 2
(5) Page 3
(6) Page 4
(7) Page 5
(8) Page 6
(9) Page 7
(10) Page 8
(11) Page 9
(12) Page 10
(13) Page 11
(14) Page 12
(15) Page 13
(16) Page 14
(17) Page 15
(18) Page 16
(19) Page 17
(20) Page 18
(21) Page 19
(22) Page 20
(23) Page 21
(24) Page 22
(25) Page 23
(26) Page 24
(27) Page 25
(28) Page 26
(29) Page 27
(30) Page 28
(31) Page 29
(32) Page 30
(33) Page 31
(34) Page 32
(35) Page 33
(36) Page 34
(37) Page 35
(38) Page 36
(39) Page 37
(40) Page 38
(41) Page 39
(42) Page 40
(43) Page 41
(44) Page 42
(45) Page 43
(46) Page 44
(47) Page 45
(48) Page 46
(49) Page 47
(50) Page 48
(51) Back Cover
(52) Back Cover
(53) Scale
(54) Color Palette