VALTÝR PÉTURSSON OG SAMTÍÐIN__________________________________ in Contemporary Perspective „Le vrai formalisme est silence" „Hið sanna formsæi er þögn“ A. Camus í septembermánuði árið 1947 var haldin sýning í Listamannaskálanum sem talin er hafa markað tíma- mót í stuttri myndlistarsögu þjóðarinnar. Þá kom fram á sjónarsviðið hópurtíu listamanna sem átti eftir að móta íslenska list eftirstríðsáranna. Tvennt var sérstætt; að listamennirnir skyldu hópa sig saman; að þeir skyldu allir róa á svipuð mið. Fram að stríðslokum 1945 höfðu íslendingar vanist því að málarar og myndhöggvarar sýndu einstaklingsbundið, eða sjálfstætt á samsýning- um. En nú var stiginn fram hópur listamanna undir sameiginlegu ávarpi; stefnuskrá eftir Kjartan Guðjóns- son, sem undirstrikuð var með þýðingu Þorvalds heitins Skúlasonar á ritgerð um Picasso, eftir franska listfrömuðinn Christian Zervos. Tímenningarnir leituðu allir fanga á Signubökkum eins og stangveiðimennirnir við stafn Borgareyjar,lle de la Cité, kringum Torg hins kvenholla Hinriks, Square de Vert Galant. Þar var að finna list sem átti vel við uppreisnar- og umsköpunarþörf þeirra; síð-kúbisma; óhlutbundinn súrrealisma; Ijóðrænan, eða lífrænan expressionisma og brútalisma, eða hrálist. Eins og svo oft þegar listamenn draga sig saman í hópa undir sérstökum kjörorðum, ríkti ákveðin föðurhyggja í her- búðum Septembermanna. Snorri Arinbjarnar, Gunn- laugur Scheving, Þorvaldur Skúlason, Sigurjón og Tove Ólafsson stækkuðu ekki einvörðungu mengið, heldur léðu sýningunni festu og þágu í staðinn endur- nærandi sopa úr hinum sísvalandi æskubrunni. Oft hefur því verið haldið fram að Septembersýningunni 1947 hafi verið illa tekið af bæjarbúum. Tölur um aðsókn benda þó til annars. Af þeim má ráða að sýningin hafi notið óskiptrar athygli Reykvíkinga vik- In September 1947 an exhibition was held in the Lista- mannaskálinn gallery which is said to have been a milestone in the country’s short art history. On this occasion a group of ten artists appeared on the scene who were to determine the path lcelandic art would take in the years after the war. There were two distinguishing features, one that the artists should form a group and two, that they should all deal with similar material. Up to the end of the war in 1945 lcelanders had been used to painters and sculptors showing their work at solo exhibitions or as individuals at joint exhibitions. But now a group of artists had come forward under a common banner, the manifesto by Kjartan Guðjónsson, which was emphasised by the late Þorvaldur Skúlason’s translation of Christian Zer- vos’ essay on Picasso. The group of ten all sought their inspiration on the banks of the Seine like the anglers at the head of the lle de la Cité, and by the Square du Vert Galant. There they found art which was well-suited to their need to rebel and reshape, late Cubism, abstract surrealism, lyrical or biological expressionism and brutalism, also known as raw art. As is often the case when artists band together under a banner there was a certain paternalism in the September camp. Snorri Arinbjarn- ar, Gunnlaugur Scheving, Þorvaldur Skúlason, Sigur- jón and Tove Ólafsson did more than simply enlarge the group they also lent the exhibition strength and received in return a reviving sip from the ever- refreshing font of youth. It has often been maintained that in 1947 the Septem- ber Exhibition was badly received by the people of 7

(1) Front Cover
(2) Front Cover
(3) Page 1
(4) Page 2
(5) Page 3
(6) Page 4
(7) Page 5
(8) Page 6
(9) Page 7
(10) Page 8
(11) Page 9
(12) Page 10
(13) Page 11
(14) Page 12
(15) Page 13
(16) Page 14
(17) Page 15
(18) Page 16
(19) Page 17
(20) Page 18
(21) Page 19
(22) Page 20
(23) Page 21
(24) Page 22
(25) Page 23
(26) Page 24
(27) Page 25
(28) Page 26
(29) Page 27
(30) Page 28
(31) Page 29
(32) Page 30
(33) Page 31
(34) Page 32
(35) Page 33
(36) Page 34
(37) Page 35
(38) Page 36
(39) Page 37
(40) Page 38
(41) Page 39
(42) Page 40
(43) Page 41
(44) Page 42
(45) Page 43
(46) Page 44
(47) Page 45
(48) Page 46
(49) Page 47
(50) Page 48
(51) Back Cover
(52) Back Cover
(53) Scale
(54) Color Palette