IV VIÖNÁM NR. 14—15 tíma er allur þorri þeirra handrita, sem varðveita gull- aldarbókmenntirnar, t. d. hin miklu handrit Möðru- vallabók og Flateyjarbók. Mörg handrit þessa tima eru hin mestu listaverk, t. d. sum lögbókarhandritin. Bóka- kassarnir sýna nokkuð af þessu. Hér eru sýnishorn af bókaskrauti, Flateyjarbók — hið mikla konunga- sagnahandrit, sem skrifað er fyrir höfðingjann Jón Hákonarson í Víðidalstung'u á 14. öld — og ýmis önnur handritasýnishorn. Þessu tímabili lýkur með siðaskiptunum. Þá reyna landsmenn enn, i síðasta sinn, að veita öflugt viðnám. Jón biskup Arason rís upp móti hinum nýja sið og móti yfirgangi konungsvaldsins, sem siðaskiptunum fylgir. En siðaskiptin eru meira fjárhagsatriði en kon- ungur geti tekið málið vettlingatökum: við siðabreyt- inguna fær hann vald yfir kirkjunni og kemst yfir klaustureignir, auk þess ræna fulltrúar hans blygðun- arlaust auðugar kirkjur. Jón Arason og synir hans eru hálshöggnir 1550, og árið eftir er herskip sent til Norð- urlands til að reka endahnútinn á þetta. Nokkrar myndir og munir til minningar um þessa atburði: 14. Jón Arason hálshögginn í Skálholti 1550. (Egg- ert Guðmundsson.) 15. Kórkápa Jóns Arasonar. 1 Um leið og þetta herbergi er yfirgefið er vert að minnast alls þess, sem það hefur látið eftir sig í menn- ingu íslendinga. Um varðveizlu þess á bókmenntaaf- rekuin þjóðveldistímans var þegar getið. Um leið er 25

(1) Blaðsíða 1
(2) Blaðsíða 2
(3) Blaðsíða 3
(4) Blaðsíða 4
(5) Blaðsíða 5
(6) Blaðsíða 6
(7) Blaðsíða 7
(8) Blaðsíða 8
(9) Blaðsíða 9
(10) Blaðsíða 10
(11) Blaðsíða 11
(12) Blaðsíða 12
(13) Blaðsíða 13
(14) Blaðsíða 14
(15) Blaðsíða 15
(16) Blaðsíða 16
(17) Blaðsíða 17
(18) Blaðsíða 18
(19) Blaðsíða 19
(20) Blaðsíða 20
(21) Blaðsíða 21
(22) Blaðsíða 22
(23) Blaðsíða 23
(24) Blaðsíða 24
(25) Blaðsíða 25
(26) Blaðsíða 26
(27) Blaðsíða 27
(28) Blaðsíða 28
(29) Blaðsíða 29
(30) Blaðsíða 30
(31) Blaðsíða 31
(32) Blaðsíða 32
(33) Blaðsíða 33
(34) Blaðsíða 34
(35) Blaðsíða 35
(36) Blaðsíða 36
(37) Blaðsíða 37
(38) Blaðsíða 38
(39) Blaðsíða 39
(40) Blaðsíða 40
(41) Blaðsíða 41
(42) Blaðsíða 42
(43) Blaðsíða 43
(44) Blaðsíða 44
(45) Blaðsíða [1]
(46) Blaðsíða [2]
(47) Kvarði
(48) Litaspjald