(36) Page 32
32
....... 1 ' ♦
U m s u n d m a g a o g h ú s b I a s.
Sundmaginn er, einsog öllum cr kunnugt, þykkur himnu-
poki, sem situr innan á hrygg liskjarins á milli hryggjargeislúng-
anna, þar sem hryggurinn cr íhvolfur og breiðastur, rðtt þar
sem búkurinn opnast, fyrir aptan hnakkakúlurnar, og aplur undir
þar sem búkurinn lykst aplur, við golraufina. Slærð sumlmagans
og þykkt fer eplir stærð fiskjarins, og eptir því sem hann er
feitur til. Menn ætla almennt, að hann se heztur á vetrar-
mánuðunum. þcgar fiskurinn er ílattur cr bezt að taka úr
sundmagann um leið, losar maður hann þá við hrygginn ineð
þumalííngri og sleikifíngri á hægri hendi; en hezt er að flelja
fiskinn sem fyrst að því vcrður við komið, og helzt á þcim stað
sem hann er veiddur, þvo hann síðan upp úr því vatni sem
hann er veiddur úr, en allir flutníngar á honum nýjum cru
skaölegir, ef hjá þeim verður komizt. Sundmaginn (sjá uppdr.
A, Nr. 18) er í cðli sínu svipaður skinni, og allseigur og slað-
góður; þegar búið er að plokka af honum slorhimnur þær sem
á honum cru, og hann er orðinn hreinn, slær á hann blæ líkt
cins og á perlumóður. þegar nú búið er að hreinsa hann vel
og þurka, þá skal hengja hann upp, cinsog uppdrálturinn sýnir,
þornar hann þá smásaman í loptblænum, og verður þá hvílur
ílits, en se hann þurkaður haslarlega, svosem við ofn, verður
hann bjartari, harðari og líkari horni. l’á cr hann svo verkaður
sem hann á að vcra frá íiskimanns hendi, og tekur þá við sá
sem hugsar að búa til úr honum hið svonefnda húsblas 1 cða
‘) Húsblas er upphaflega samsclt latfnskt og þýðverskt orð, og
þýðir: styrjublaðra cða styrjusundmagi (TIuso á Latínu, en á þýzku
Ilausen = styrja; Illase á þýzku = blaðra); kemur það af því, að
mcnn fundu fyrst sundmagalfm í slyrjunni (acipenser slurio'); sá
fiskur mun varla vciðast á íslandi, cn lljarni Pálsson bafði scð cinn
sjórekinn norður á Lánganesi (Ferðabók Eggerts og Bjarna, bls. 711).
Við Danmörk og Noreg veiðist styrjan stundum i netum, einkanlega
vestan á Jdtlandi, sömuleiðis í hcrlogadæinunuin. A Jótlandi ogíNoregi
(1) Front Board
(2) Front Board
(3) Front Flyleaf
(4) Front Flyleaf
(5) Page 1
(6) Page 2
(7) Page 3
(8) Page 4
(9) Page 5
(10) Page 6
(11) Page 7
(12) Page 8
(13) Page 9
(14) Page 10
(15) Page 11
(16) Page 12
(17) Page 13
(18) Page 14
(19) Page 15
(20) Page 16
(21) Page 17
(22) Page 18
(23) Page 19
(24) Page 20
(25) Page 21
(26) Page 22
(27) Page 23
(28) Page 24
(29) Page 25
(30) Page 26
(31) Page 27
(32) Page 28
(33) Page 29
(34) Page 30
(35) Page 31
(36) Page 32
(37) Page 33
(38) Page 34
(39) Page 35
(40) Page 36
(41) Page 37
(42) Page 38
(43) Page 39
(44) Page 40
(45) Page 41
(46) Page 42
(47) Illustration
(48) Illustration
(49) Illustration
(50) Illustration
(51) Rear Flyleaf
(52) Rear Flyleaf
(53) Rear Board
(54) Rear Board
(55) Spine
(56) Fore Edge
(57) Head Edge
(58) Tail Edge
(59) Scale
(60) Color Palette
(2) Front Board
(3) Front Flyleaf
(4) Front Flyleaf
(5) Page 1
(6) Page 2
(7) Page 3
(8) Page 4
(9) Page 5
(10) Page 6
(11) Page 7
(12) Page 8
(13) Page 9
(14) Page 10
(15) Page 11
(16) Page 12
(17) Page 13
(18) Page 14
(19) Page 15
(20) Page 16
(21) Page 17
(22) Page 18
(23) Page 19
(24) Page 20
(25) Page 21
(26) Page 22
(27) Page 23
(28) Page 24
(29) Page 25
(30) Page 26
(31) Page 27
(32) Page 28
(33) Page 29
(34) Page 30
(35) Page 31
(36) Page 32
(37) Page 33
(38) Page 34
(39) Page 35
(40) Page 36
(41) Page 37
(42) Page 38
(43) Page 39
(44) Page 40
(45) Page 41
(46) Page 42
(47) Illustration
(48) Illustration
(49) Illustration
(50) Illustration
(51) Rear Flyleaf
(52) Rear Flyleaf
(53) Rear Board
(54) Rear Board
(55) Spine
(56) Fore Edge
(57) Head Edge
(58) Tail Edge
(59) Scale
(60) Color Palette