- 12 - innræn hitabreyting, þegar lofti er hleypt úr hjólbarða á flug- vél. Það þenst þá út og getur kólnað svo, að það myndi hrim við opið, þó að heitt sé i veðri. Ef rakamettað loft stigur, þéttist úr þvi raki. við kólnunina. Við þéttunina losnar hiti, og hann dregur úr kólnun loftsins. Verður þvi kæling þess ekki eins ör og ella mundi verða. Raka— mettað loft, sem stígur upp á við, kólnar þess vegna ekki nema um hálft stig á hverjum 100 metrum. Þetta er kölluð rakinnræn hita— breyting. Þensla loftsins lækkar lika daggarmark þess, þó að engin þéttun fari fram. I ómettuðu lofti lækkar daggarmark þess um 0.2 stig á hverjum 100 metrum, sem það stígur. Þetta er miklu minna en tilsvarandi lækkun lofthitans við þenslu. Þess vegna nálgast h.i l mn og daggarmarkið hvort annað um 0„8 stig á hverjum 100 metrum sem loftið stigur. Kemur þá að þvi, að loftið verði mett— að. Þá myndast ský, og haldi loftið áfram að stiga, kólnar það efti.r rakinnrænu lögmáli, um halft stig á hverjum 100 metrum. Uppstreymi lofts vegna hitunar við jörð heitir hitaupp- stzeymi. Getur hun stafað af sólarhita, en verður einnig, þegar kalt loft streymir yfir hlýjan sjó og hitnar að neðan. Er þá sagt, að loftið sé óstöðugt. Hitalækkun þess með hæð er svo mikil að loft, sem stigur upp á við og kólnar innrænt, nær ekki að verða eins kalt og loftið, sem i kringum það er. Loftið, sem stigur, verður þá léttara í sér en umhverfi þess og leitar upp. Þá er ólgan og uppstreymið komið af stað og stöðvast ekki, loftið er óstöðugt. Skal þetta nú skýrt með dæmi. Setjum svo, að hitalækkun með hæð sé 1.2 stig á 100 metrum. Það er mjög mikið. Omettað loft, sem stigur upp gegnum þetta loít, kólnar þurrinnrænt, og þvi ekki nema um eitt. stig á 100 m. Það verður því brátt hlýrra en umhverfi þess, og er því óstöðugt. Annað dæmi: Hitalækkun með hæð er 0.8 stig á 100 metrum. Ef loftið er mettað og stigur upp á við, kólnar það rakinnrænt, um hálft stig á 100 metrum. Fljótlega verður það þvi hlýrra en um— hverfi þess og er þvi óstöðugt. Loft er hins vegar stöðugt, ef það verður kaldara en um- hverfi þess við að stíga. Dæmi um það er venjulegt ómettað loft, sem hefur hitalækkunina 0.65 stig á 100 metrum. Ef það stigur, kólnar það þurrinnrænt um eitt stig á hverjum 100 m og verður að þvi loknu 0.35 stigum kaldara og um leið þyngra en umhverfi þess.

(1) Kápa
(2) Kápa
(3) Blaðsíða [1]
(4) Blaðsíða [2]
(5) Blaðsíða 1
(6) Blaðsíða 2
(7) Blaðsíða 3
(8) Blaðsíða 4
(9) Blaðsíða 5
(10) Blaðsíða 6
(11) Blaðsíða 7
(12) Blaðsíða 8
(13) Blaðsíða 9
(14) Blaðsíða 10
(15) Blaðsíða 11
(16) Blaðsíða 12
(17) Blaðsíða 13
(18) Blaðsíða 14
(19) Blaðsíða 15
(20) Blaðsíða 16
(21) Blaðsíða 17
(22) Blaðsíða 18
(23) Blaðsíða 19
(24) Blaðsíða 20
(25) Blaðsíða 21
(26) Blaðsíða 22
(27) Blaðsíða 23
(28) Blaðsíða 24
(29) Blaðsíða 25
(30) Blaðsíða 26
(31) Blaðsíða 27
(32) Blaðsíða 28
(33) Blaðsíða 29
(34) Blaðsíða 30
(35) Blaðsíða 31
(36) Blaðsíða 32
(37) Blaðsíða 33
(38) Blaðsíða 34
(39) Blaðsíða 35
(40) Blaðsíða 36
(41) Blaðsíða 37
(42) Blaðsíða 38
(43) Blaðsíða 39
(44) Blaðsíða 40
(45) Blaðsíða 41
(46) Blaðsíða 42
(47) Blaðsíða 43
(48) Blaðsíða 44
(49) Blaðsíða 45
(50) Blaðsíða 46
(51) Blaðsíða 47
(52) Blaðsíða 48
(53) Blaðsíða 49
(54) Blaðsíða 50
(55) Blaðsíða 51
(56) Blaðsíða 52
(57) Blaðsíða 53
(58) Blaðsíða 54
(59) Blaðsíða 55
(60) Blaðsíða 56
(61) Blaðsíða 57
(62) Blaðsíða 58
(63) Blaðsíða 59
(64) Blaðsíða 60
(65) Blaðsíða 61
(66) Blaðsíða 62
(67) Blaðsíða 63
(68) Blaðsíða 64
(69) Blaðsíða 65
(70) Blaðsíða 66
(71) Blaðsíða 67
(72) Blaðsíða 68
(73) Blaðsíða 69
(74) Blaðsíða 70
(75) Blaðsíða 71
(76) Blaðsíða 72
(77) Blaðsíða 73
(78) Blaðsíða 74
(79) Blaðsíða 75
(80) Blaðsíða 76
(81) Blaðsíða 77
(82) Blaðsíða 78
(83) Blaðsíða 79
(84) Blaðsíða 80
(85) Blaðsíða 81
(86) Blaðsíða 82
(87) Blaðsíða 83
(88) Blaðsíða 84
(89) Blaðsíða 85
(90) Kápa
(91) Kápa
(92) Kvarði
(93) Litaspjald