Möðruvallaskólans. Var það haft á orði, að nú langaði Hjaltalín til Reykjavíkur. (Norð- lenzki skólinn 267) Hvergi kemur fram i bréfum Hjaltalíns að það hafi fyrir honum vakað að flytjast til Reykjavíkur. Hins vegar var það Hjaltalín lengi mikið baráttumál að koma á samvinnu með skólunum tveimur, Möðruvallaskólanum og Lærða skólanum í Reykjavík, þannig að sama lestafla væri í skólunum báðum og gagnfræðingar frá Möðruvöllum fengju að setjast í lærdóms- deild Lærða skólans. Hafði þessi hugmynd verið að brjótast í honum á annan áratug, eins og bréfið til Jóns á Gautlöndum frá árinu 1883 ber með sér og álitsgerð kennara Möðruvallaskólans frá 22. nóvember 1892 staðfestir. Þegar menn undrast afstöðu Hjaltalíns á þinginu 1895, virðist það gleym- ast, að með þeirri skipan, sem frumvarpið gerði ráð fyrir, var opin leið gagnfræðingum inn í lærdómsdeild Lærða skólans í Reykja- vík. Mönnum gleymist þá jafnframt, að meg- inforsendan fyrir því að Hjaltalín vildi sam- þykkja afnám Möðruvallaskólans var sú „að stofna á Akureyri einn sameiginlegan skóla handa piltum og stúlkum.“ (Alþt 1895 C 191) Honum var því ljóst að samræma bæri allt framhaldsnám í landinu, eðlilegt væri að reka samskóla fyrir stúlkur og pilta og betra væri að norðlenski skólinn efldist á Akureyri, því honum væri ekki lífs auðið á Möðruvöllum, síst við þær aðstæður sem honum höfðu verið búnar í upphafi. Margur skólamaður þessa lands hefur ekki reynst eins réttsýnn og Hjaltalín og þó verið talinn mikill maður. Frumvarp Hjaltalíns Á sjötta fundi Alþingis föstudaginn 9. júlí 1897 lagði Jón A. Hjaltalín, fimmti konung- kjörinn þingmaður, fram Frumvarp til laga um að koma á gagnfrœðakennslu við lærða skólann í Reykjavík og auka kennsluna við gagnfrœðaskólann á Möðruvöllum. (Alþt 1897 C 177-178) Er þetta að stofni til hið sama frumvarp og landshöfðingi hafði flutt á þingi 1895 að öðru leyti en því að nú átti ekki að leggja niður Möðruvallaskólann, heldur auka gagnfræða- kennsluna þar. Hjaltalín var orðið það ljóst að skóla yrði ekki komið til Akureyrar, hvorki með því að kalla, að Möðruvallaskóli yrði lagður niður og í staðinn stofnaður nýr skóli á Akureyri með stuðningi Akureyringa, né heldur með því að kalla að Möðruvallaskóli yrði fluttur til Akureyrar. Olli þessu bæði aukinn kostnaður og andstaða sumra manna að færa skólann úr sveit í kaupstað. Þegar þetta var ljóst orðið hélt Hjaltalín áfram bar- áttu sinni, sem hann hóf 1883, að auka rétt Möðruvallaskólans. Með þessu sýnir hann að á honum var ekkert fararsnið og hann sannar jafnframt að hann bjó yfir meiri sveigjanleika en þeir sem róttækari voru kallaðir. Á Alþingi var þegar kosin fimm manna nefnd til að fjalla um frumvarpið. Fram- sögumaður nefndarinnar var kjörinn Jón Jakobsson og ritari Jón A. Hjaltalín. Þegar nefndin skilaði áliti sínu, nefndi framsögu- maður hugsanlegan flutning Möðruvalla- skólans og sagði, að „ef skólinn yrði fluttur til Akureyrar, mundu Akureyrarbúar að líkind- um fúsir til að leggja fram talsvert fje upp í þann kostnað, sem sá flutningur hefði í för með sjer.“ (Alþt 1897 B 237-238) Ekki er unnt að rekja umræður um þetta mál á Alþingi 1897. Einna lengst staldra menn við kennsluna í gömlu málunum, og eru menn ekki á eitt sáttir. Á 27. fundi Al- þingis, fimmtudag 5. ágúst 1897, var frum- varp Hjaltalíns síðan samþykkt í efri deild með 9 atkvæðum gegn einu. Hinn 13. ágúst er tekið að ræða frumvarpið í neðri deild. í upphafi fyrstu umræðu sagði Klemens Jónsson sýslumaður og bæjarfógeti á Akureyri: Jeg verð að telja þetta frumv(arp), sem hjer liggur fyrir, eitt hið merkilegasta, sem komið hefir fram á þessu þingi. Það hefir áður komið fram hjá þjóðinni og áherzla lögð á það, að æskilegt væri að samband kæmist á milli lærða skólans í Reykjavík og Möðruvallaskólans. [...]! nefndarálitinu er bent á, að ef þetta frumv(arp) yrði að lögum, þá mundi þurfa að bæta húsrými á Möðruvalla- skólanum, eða jafnvel allra helzt flytja hann til Akureyr- ar, og enda talið líklegt, að bæjarbúar á Akureyri mundi vilja eitthvað til þess vinna. — Þetta er sjálfsagt byggt á því, að bæjarstjórnin á Akureyri lýsti því yfir 1895, að ef skólinn yrði fluttur. þá vildi hún fyrir sitt leyti styðja að því. (Alþt 1897 B 1436-7, 1439) í ræðu landshöfðingja er að ýmsu fundið. Nú er ekki unnt að leggja fje úr landssjóði, til þess að byggja nýtt hús á Akureyri handa gagnfræðaskólanum á Möðruvöllum. [... ] Sömuleiðis tel jeg það galla á frumv(arpinu) [... ] að landshöfðingi skuli semja reglu- gjörð fyrir skólann. Nú sem stendur er reglugjörðin staðfest af konungi, og þó að frumvarp þetta þætti að öðru leyti aðgengilegt, þá gæti ákvæðið um að lands- höfðingi skuli semja reglugjörðina orðið því að fótakefli. (Alþt 1897 B 1440-1441) Þrátt fyrir úrtölur landshöfðingja sam- þykkti neðri deild frumvarpið á fundi sínum 19. ágúst með 13 atkvæðum gegn fjórum og sendi það efri deild sem samþykkti það með

(1) Band
(2) Band
(3) Saurblað
(4) Saurblað
(5) Saurblað
(6) Saurblað
(7) Saurblað
(8) Saurblað
(9) Blaðsíða I
(10) Blaðsíða II
(11) Blaðsíða III
(12) Blaðsíða IV
(13) Blaðsíða V
(14) Blaðsíða VI
(15) Blaðsíða VII
(16) Blaðsíða VIII
(17) Blaðsíða IX
(18) Blaðsíða X
(19) Blaðsíða XI
(20) Blaðsíða XII
(21) Blaðsíða XIII
(22) Blaðsíða XIV
(23) Blaðsíða XV
(24) Blaðsíða XVI
(25) Blaðsíða XVII
(26) Blaðsíða XVIII
(27) Blaðsíða XIX
(28) Blaðsíða XX
(29) Blaðsíða XXI
(30) Blaðsíða XXII
(31) Blaðsíða XXIII
(32) Blaðsíða XXIV
(33) Blaðsíða 1
(34) Blaðsíða 2
(35) Blaðsíða 3
(36) Blaðsíða 4
(37) Blaðsíða 5
(38) Blaðsíða 6
(39) Blaðsíða 7
(40) Blaðsíða 8
(41) Blaðsíða 9
(42) Blaðsíða 10
(43) Blaðsíða 11
(44) Blaðsíða 12
(45) Blaðsíða 13
(46) Blaðsíða 14
(47) Blaðsíða 15
(48) Blaðsíða 16
(49) Blaðsíða 17
(50) Blaðsíða 18
(51) Blaðsíða 19
(52) Blaðsíða 20
(53) Blaðsíða 21
(54) Blaðsíða 22
(55) Blaðsíða 23
(56) Blaðsíða 24
(57) Blaðsíða 25
(58) Blaðsíða 26
(59) Blaðsíða 27
(60) Blaðsíða 28
(61) Blaðsíða 29
(62) Blaðsíða 30
(63) Blaðsíða 31
(64) Blaðsíða 32
(65) Blaðsíða 33
(66) Blaðsíða 34
(67) Blaðsíða 35
(68) Blaðsíða 36
(69) Blaðsíða 37
(70) Blaðsíða 38
(71) Blaðsíða 39
(72) Blaðsíða 40
(73) Blaðsíða 41
(74) Blaðsíða 42
(75) Blaðsíða 43
(76) Blaðsíða 44
(77) Blaðsíða 45
(78) Blaðsíða 46
(79) Blaðsíða 47
(80) Blaðsíða 48
(81) Blaðsíða 49
(82) Blaðsíða 50
(83) Blaðsíða 51
(84) Blaðsíða 52
(85) Blaðsíða 53
(86) Blaðsíða 54
(87) Blaðsíða 55
(88) Blaðsíða 56
(89) Blaðsíða 57
(90) Blaðsíða 58
(91) Blaðsíða 59
(92) Blaðsíða 60
(93) Blaðsíða 61
(94) Blaðsíða 62
(95) Blaðsíða 63
(96) Blaðsíða 64
(97) Blaðsíða 65
(98) Blaðsíða 66
(99) Blaðsíða 67
(100) Blaðsíða 68
(101) Blaðsíða 69
(102) Blaðsíða 70
(103) Blaðsíða 71
(104) Blaðsíða 72
(105) Blaðsíða 73
(106) Blaðsíða 74
(107) Blaðsíða 75
(108) Blaðsíða 76
(109) Blaðsíða 77
(110) Blaðsíða 78
(111) Blaðsíða 79
(112) Blaðsíða 80
(113) Blaðsíða 81
(114) Blaðsíða 82
(115) Blaðsíða 83
(116) Blaðsíða 84
(117) Blaðsíða 85
(118) Blaðsíða 86
(119) Blaðsíða 87
(120) Blaðsíða 88
(121) Blaðsíða 89
(122) Blaðsíða 90
(123) Blaðsíða 91
(124) Blaðsíða 92
(125) Blaðsíða 93
(126) Blaðsíða 94
(127) Blaðsíða 95
(128) Blaðsíða 96
(129) Blaðsíða 97
(130) Blaðsíða 98
(131) Blaðsíða 99
(132) Blaðsíða 100
(133) Blaðsíða 101
(134) Blaðsíða 102
(135) Blaðsíða 103
(136) Blaðsíða 104
(137) Blaðsíða 105
(138) Blaðsíða 106
(139) Blaðsíða 107
(140) Blaðsíða 108
(141) Blaðsíða 109
(142) Blaðsíða 110
(143) Blaðsíða 111
(144) Blaðsíða 112
(145) Blaðsíða 113
(146) Blaðsíða 114
(147) Blaðsíða 115
(148) Blaðsíða 116
(149) Blaðsíða 117
(150) Blaðsíða 118
(151) Blaðsíða 119
(152) Blaðsíða 120
(153) Blaðsíða 121
(154) Blaðsíða 122
(155) Blaðsíða 123
(156) Blaðsíða 124
(157) Blaðsíða 125
(158) Blaðsíða 126
(159) Blaðsíða 127
(160) Blaðsíða 128
(161) Blaðsíða 129
(162) Blaðsíða 130
(163) Blaðsíða 131
(164) Blaðsíða 132
(165) Blaðsíða 133
(166) Blaðsíða 134
(167) Blaðsíða 135
(168) Blaðsíða 136
(169) Blaðsíða 137
(170) Blaðsíða 138
(171) Blaðsíða 139
(172) Blaðsíða 140
(173) Blaðsíða 141
(174) Blaðsíða 142
(175) Blaðsíða 143
(176) Blaðsíða 144
(177) Blaðsíða 145
(178) Blaðsíða 146
(179) Blaðsíða 147
(180) Blaðsíða 148
(181) Blaðsíða 149
(182) Blaðsíða 150
(183) Blaðsíða 151
(184) Blaðsíða 152
(185) Blaðsíða 153
(186) Blaðsíða 154
(187) Blaðsíða 155
(188) Blaðsíða 156
(189) Blaðsíða 157
(190) Blaðsíða 158
(191) Blaðsíða 159
(192) Blaðsíða 160
(193) Blaðsíða 161
(194) Blaðsíða 162
(195) Blaðsíða 163
(196) Blaðsíða 164
(197) Blaðsíða 165
(198) Blaðsíða 166
(199) Blaðsíða 167
(200) Blaðsíða 168
(201) Blaðsíða 169
(202) Blaðsíða 170
(203) Blaðsíða 171
(204) Blaðsíða 172
(205) Blaðsíða 173
(206) Blaðsíða 174
(207) Blaðsíða 175
(208) Blaðsíða 176
(209) Blaðsíða 177
(210) Blaðsíða 178
(211) Blaðsíða 179
(212) Blaðsíða 180
(213) Blaðsíða 181
(214) Blaðsíða 182
(215) Blaðsíða 183
(216) Blaðsíða 184
(217) Blaðsíða 185
(218) Blaðsíða 186
(219) Blaðsíða 187
(220) Blaðsíða 188
(221) Blaðsíða 189
(222) Blaðsíða 190
(223) Blaðsíða 191
(224) Blaðsíða 192
(225) Blaðsíða 193
(226) Blaðsíða 194
(227) Blaðsíða 195
(228) Blaðsíða 196
(229) Blaðsíða 197
(230) Blaðsíða 198
(231) Blaðsíða 199
(232) Blaðsíða 200
(233) Blaðsíða 201
(234) Blaðsíða 202
(235) Blaðsíða 203
(236) Blaðsíða 204
(237) Blaðsíða 205
(238) Blaðsíða 206
(239) Blaðsíða 207
(240) Blaðsíða 208
(241) Blaðsíða 209
(242) Blaðsíða 210
(243) Blaðsíða 211
(244) Blaðsíða 212
(245) Blaðsíða 213
(246) Blaðsíða 214
(247) Blaðsíða 215
(248) Blaðsíða 216
(249) Blaðsíða 217
(250) Blaðsíða 218
(251) Blaðsíða 219
(252) Blaðsíða 220
(253) Blaðsíða 221
(254) Blaðsíða 222
(255) Blaðsíða 223
(256) Blaðsíða 224
(257) Blaðsíða 225
(258) Blaðsíða 226
(259) Blaðsíða 227
(260) Blaðsíða 228
(261) Blaðsíða 229
(262) Blaðsíða 230
(263) Blaðsíða 231
(264) Blaðsíða 232
(265) Blaðsíða 233
(266) Blaðsíða 234
(267) Blaðsíða 235
(268) Blaðsíða 236
(269) Blaðsíða 237
(270) Blaðsíða 238
(271) Blaðsíða 239
(272) Blaðsíða 240
(273) Blaðsíða 241
(274) Blaðsíða 242
(275) Blaðsíða 243
(276) Blaðsíða 244
(277) Blaðsíða 245
(278) Blaðsíða 246
(279) Blaðsíða 247
(280) Blaðsíða 248
(281) Blaðsíða 249
(282) Blaðsíða 250
(283) Blaðsíða 251
(284) Blaðsíða 252
(285) Blaðsíða 253
(286) Blaðsíða 254
(287) Blaðsíða 255
(288) Blaðsíða 256
(289) Blaðsíða 257
(290) Blaðsíða 258
(291) Blaðsíða 259
(292) Blaðsíða 260
(293) Blaðsíða 261
(294) Blaðsíða 262
(295) Blaðsíða 263
(296) Blaðsíða 264
(297) Blaðsíða 265
(298) Blaðsíða 266
(299) Blaðsíða 267
(300) Blaðsíða 268
(301) Blaðsíða 269
(302) Blaðsíða 270
(303) Blaðsíða 271
(304) Blaðsíða 272
(305) Blaðsíða 273
(306) Blaðsíða 274
(307) Blaðsíða 275
(308) Blaðsíða 276
(309) Blaðsíða 277
(310) Blaðsíða 278
(311) Blaðsíða 279
(312) Blaðsíða 280
(313) Blaðsíða 281
(314) Blaðsíða 282
(315) Blaðsíða 283
(316) Blaðsíða 284
(317) Blaðsíða 285
(318) Blaðsíða 286
(319) Blaðsíða 287
(320) Blaðsíða 288
(321) Blaðsíða 289
(322) Blaðsíða 290
(323) Blaðsíða 291
(324) Blaðsíða 292
(325) Blaðsíða 293
(326) Blaðsíða 294
(327) Blaðsíða 295
(328) Blaðsíða 296
(329) Blaðsíða 297
(330) Blaðsíða 298
(331) Blaðsíða 299
(332) Blaðsíða 300
(333) Blaðsíða 301
(334) Blaðsíða 302
(335) Blaðsíða 303
(336) Blaðsíða 304
(337) Blaðsíða 305
(338) Blaðsíða 306
(339) Blaðsíða 307
(340) Blaðsíða 308
(341) Blaðsíða 309
(342) Blaðsíða 310
(343) Blaðsíða 311
(344) Blaðsíða 312
(345) Blaðsíða 313
(346) Blaðsíða 314
(347) Blaðsíða 315
(348) Blaðsíða 316
(349) Blaðsíða 317
(350) Blaðsíða 318
(351) Blaðsíða 319
(352) Blaðsíða 320
(353) Blaðsíða 321
(354) Blaðsíða 322
(355) Blaðsíða 323
(356) Blaðsíða 324
(357) Blaðsíða 325
(358) Blaðsíða 326
(359) Blaðsíða 327
(360) Blaðsíða 328
(361) Saurblað
(362) Saurblað
(363) Saurblað
(364) Saurblað
(365) Saurblað
(366) Saurblað
(367) Band
(368) Band
(369) Kjölur
(370) Framsnið
(371) Kvarði
(372) Litaspjald