104 Norðurlandi að hélt við felli og hallæri af þeim sökum. (Saga íslendinga IX 1 234) Þetta haust, haustið 1898, komu aðeins 11 nýnemar í Möðruvallaskólann. Á sama hátt og árferði hefur áhrif á aðsókn að skólanum hefur ár- ferði einnig áhrif á brottflutning fólks úr landinu þessi ár. Til fróðleiks má birta töflu er sýnir þetta. 1 íbúar á landinu í árslok 2 Brott- fluttir 3 Fæddir umfram dána 4 Dánir alls 5 Nýnemar á Möðru- völlum 1880 72646 94 759 1509 35 1881 73091 47 492 1832 22 1882 71942 189 -960 3259 16 1883 70642 1279 - 21 2133 11 1884 71481 29 868 1447 7 1885 72243 149 911 1341 11 1886 72449 529 735 1402 5 1887 70725 2029 305 1703 1 1888 70146 1189 610 1307 9 1889 70581 654 1089 1091 17 1890 70607 209 235 1954 18 1891 71579 120 1092 1266 19 1892 72481 250 1152 1110 21 1893 72928 730 1177 1136 17 1894 73230 115 417 1751 18 1895 74508 95 1373 1104 24 1896 75680 95 1267 1085 18 1897 76618 95 1033 1347 27 1898 77177 95 654 1636 11 1899 77967 95 885 1358 25 1900 78203 456 692 1545 19 1901 78641 586 1024 1155 18 (Tölfræðihandbók 1974 10) Kennaraskipti Haustið 1881 réðst að Möðruvallaskóla Þórður læknir Thoroddsen, sem þá var tæpra 27 ára gamall, nýkominn frá prófborði í Læknaskólanum í Reykjavík. Var hann settur þriðji kennari við skólann með landshöfð- ingjabréfi 14. september 1881. Voru þá við skólann auk hans Jón Hjaltalín skólastjóri og Þorvaldur Thoroddsen, bróðir hans, sem báðir höfðu þegar fengið gott orð sem af- bragðs kennarar. Þórður varð þegar mjög vinsæll og „einstaklega lipur kennari og ávann sér ást og virðingu allra lærisveina.“ (Suðri I 12) „Var hann söngmaður góður, eins og Þorvaldur bróðir hans, og sungu þeir oft fyrir okkur nemendur. Vorum við flestir óvanir góðum söng, og var þetta þvi okkur til mestu skemmtunar.“ (Páll Árdal Skýrsla 1927-1928 50) Þórður sótti síðan um kennarastöðu við skólann. Veitti Hjaltalín Þórði meðmæli, svo og Jón Þorkelsson, rektor Lærða skólans, og landshöfðingi sjálfur. Töldu flestir sjálfsagt að Þórður fengi embættið. Halldóri Briem cand. theol. var hins vegar veitt embættið. Stóð Vilhjálmur Finsen, hæstaréttardómari í Kaupmannahöfn, að baki þessari veitingu. Hafði hann verið í vinfengi við föður Hall- dórs, Eggert sýslumann Briem, og mun hafa talið Nellemann, þáverandi íslandsráðgjafa konungs, á að veita Halldóri Briem embættið. (Þorvaldur Thoroddsen Minningabók II 12) Vakti þessi embættisveiting undrun og nokkra reiði því að í auglýsingu um embættið var tekið fram að umsækjandi yrði að vera fær í leikfimi og söng. Þórður hafði veturinn sinn á Möðruvöllum kennt söng og leikfimi í nýja leikhúsinu auk þess sem hann sagði piltum til í dansi. (Páll Árdal Skýrsla 1927-1928 51) Hafði hann og fengið meðmæli leikfimiskennara og söngkennara Lærða skólans til starfsins. Halldór Briem hafði að vísu verið heimiliskennari í Húsavík og síðan bamakennari við Islendingafljót í Manitoba í Kanada eitt ár í hvorum stað en síðan prestur hjá þrenningarsöfnuði i Manitoba og hjá söfnuði íslendinga í Minnesota. Gat hann hvorugt kennt, söng né leikfimi, svo að nokkurt lag væri á, að því er sagt var. Þorvaldur Thoroddsen, bróðir Þórðar, hafði ráðist að Möðruvallaskóla sumarið 1880, er hann var 25 ára. Þorvaldur var glæsilegur, ungur maður, þá nýkominn frá háskólanum í Kaupmannahöfn. [... ] Þorvaldur var ágætur kennari og vakti einmitt löngun hjá nemendum sínum að kynna sér sem bezt þær fræðigreinar, er hann kenndi. Hann var vel máli farinn og sagði okkur margt og mikið umfram það, er stóð í kennslubókunum. (Þorleifur Jónsson Minningar 88) Þorvaldur Thoroddsen varð heldur ekki mosavaxinn á Möðruvöllum fremur en Þórð- ur. Hefði Þórður bróðir minn ílengst nyrðra, hefðum við sjálfsagt komið okkur fyrir á Möðruvöllum og bygt okkur þar hús í sameiningu. Eins og nú stóð á var margt orðið óþægilegt við veruna á Möðruvöllum, heimilisbragur aldrei skemtilegur hjá Hjaltalín, og nú bættist við nýr kennari giftur; eg varð að láta honum eftir annað her- bergi mitt, svo mjög var orðið þröngt í hinu rúmlitla skólahúsi. Auk þess var eg byrjaður á vísindalegri rann- sókn fslands, og til víðtækrar vísindalegrar starfsemi voru Möðruvellir altof afskektir, fáar bækur, engin náttúru- fræðistímarit eða söfn, skárra var þetta þó í Reykjavík, þar voru margfalt fleiri hjálparmeðul en nyrðra, þó þau sjeu ekki mikil í samanburði við það, sem er erlendis. Hefði eg ílengst á Möðruvöllum hlaut eg smátt og smátt að forpokast, eins og flestum vill verða í einveru og ein- angran, en þessi vísir vísindalegrar starfsemi hefði smátt og smátt hlotið að kulna út. Samt saknaði eg Norður- lands á margan hátt, bæði er veðráttufar þar yfirleitt þægilegra en á Suðurlandi með öllum útsynningunum og umhleypingunum, og svo átti eg marga góða vini nyrðra Þórður Thoroddsen. Þorvaldur Thoroddsen. Benedikt Gröndal Svein- bjarnarson.

(1) Band
(2) Band
(3) Saurblað
(4) Saurblað
(5) Saurblað
(6) Saurblað
(7) Saurblað
(8) Saurblað
(9) Blaðsíða I
(10) Blaðsíða II
(11) Blaðsíða III
(12) Blaðsíða IV
(13) Blaðsíða V
(14) Blaðsíða VI
(15) Blaðsíða VII
(16) Blaðsíða VIII
(17) Blaðsíða IX
(18) Blaðsíða X
(19) Blaðsíða XI
(20) Blaðsíða XII
(21) Blaðsíða XIII
(22) Blaðsíða XIV
(23) Blaðsíða XV
(24) Blaðsíða XVI
(25) Blaðsíða XVII
(26) Blaðsíða XVIII
(27) Blaðsíða XIX
(28) Blaðsíða XX
(29) Blaðsíða XXI
(30) Blaðsíða XXII
(31) Blaðsíða XXIII
(32) Blaðsíða XXIV
(33) Blaðsíða 1
(34) Blaðsíða 2
(35) Blaðsíða 3
(36) Blaðsíða 4
(37) Blaðsíða 5
(38) Blaðsíða 6
(39) Blaðsíða 7
(40) Blaðsíða 8
(41) Blaðsíða 9
(42) Blaðsíða 10
(43) Blaðsíða 11
(44) Blaðsíða 12
(45) Blaðsíða 13
(46) Blaðsíða 14
(47) Blaðsíða 15
(48) Blaðsíða 16
(49) Blaðsíða 17
(50) Blaðsíða 18
(51) Blaðsíða 19
(52) Blaðsíða 20
(53) Blaðsíða 21
(54) Blaðsíða 22
(55) Blaðsíða 23
(56) Blaðsíða 24
(57) Blaðsíða 25
(58) Blaðsíða 26
(59) Blaðsíða 27
(60) Blaðsíða 28
(61) Blaðsíða 29
(62) Blaðsíða 30
(63) Blaðsíða 31
(64) Blaðsíða 32
(65) Blaðsíða 33
(66) Blaðsíða 34
(67) Blaðsíða 35
(68) Blaðsíða 36
(69) Blaðsíða 37
(70) Blaðsíða 38
(71) Blaðsíða 39
(72) Blaðsíða 40
(73) Blaðsíða 41
(74) Blaðsíða 42
(75) Blaðsíða 43
(76) Blaðsíða 44
(77) Blaðsíða 45
(78) Blaðsíða 46
(79) Blaðsíða 47
(80) Blaðsíða 48
(81) Blaðsíða 49
(82) Blaðsíða 50
(83) Blaðsíða 51
(84) Blaðsíða 52
(85) Blaðsíða 53
(86) Blaðsíða 54
(87) Blaðsíða 55
(88) Blaðsíða 56
(89) Blaðsíða 57
(90) Blaðsíða 58
(91) Blaðsíða 59
(92) Blaðsíða 60
(93) Blaðsíða 61
(94) Blaðsíða 62
(95) Blaðsíða 63
(96) Blaðsíða 64
(97) Blaðsíða 65
(98) Blaðsíða 66
(99) Blaðsíða 67
(100) Blaðsíða 68
(101) Blaðsíða 69
(102) Blaðsíða 70
(103) Blaðsíða 71
(104) Blaðsíða 72
(105) Blaðsíða 73
(106) Blaðsíða 74
(107) Blaðsíða 75
(108) Blaðsíða 76
(109) Blaðsíða 77
(110) Blaðsíða 78
(111) Blaðsíða 79
(112) Blaðsíða 80
(113) Blaðsíða 81
(114) Blaðsíða 82
(115) Blaðsíða 83
(116) Blaðsíða 84
(117) Blaðsíða 85
(118) Blaðsíða 86
(119) Blaðsíða 87
(120) Blaðsíða 88
(121) Blaðsíða 89
(122) Blaðsíða 90
(123) Blaðsíða 91
(124) Blaðsíða 92
(125) Blaðsíða 93
(126) Blaðsíða 94
(127) Blaðsíða 95
(128) Blaðsíða 96
(129) Blaðsíða 97
(130) Blaðsíða 98
(131) Blaðsíða 99
(132) Blaðsíða 100
(133) Blaðsíða 101
(134) Blaðsíða 102
(135) Blaðsíða 103
(136) Blaðsíða 104
(137) Blaðsíða 105
(138) Blaðsíða 106
(139) Blaðsíða 107
(140) Blaðsíða 108
(141) Blaðsíða 109
(142) Blaðsíða 110
(143) Blaðsíða 111
(144) Blaðsíða 112
(145) Blaðsíða 113
(146) Blaðsíða 114
(147) Blaðsíða 115
(148) Blaðsíða 116
(149) Blaðsíða 117
(150) Blaðsíða 118
(151) Blaðsíða 119
(152) Blaðsíða 120
(153) Blaðsíða 121
(154) Blaðsíða 122
(155) Blaðsíða 123
(156) Blaðsíða 124
(157) Blaðsíða 125
(158) Blaðsíða 126
(159) Blaðsíða 127
(160) Blaðsíða 128
(161) Blaðsíða 129
(162) Blaðsíða 130
(163) Blaðsíða 131
(164) Blaðsíða 132
(165) Blaðsíða 133
(166) Blaðsíða 134
(167) Blaðsíða 135
(168) Blaðsíða 136
(169) Blaðsíða 137
(170) Blaðsíða 138
(171) Blaðsíða 139
(172) Blaðsíða 140
(173) Blaðsíða 141
(174) Blaðsíða 142
(175) Blaðsíða 143
(176) Blaðsíða 144
(177) Blaðsíða 145
(178) Blaðsíða 146
(179) Blaðsíða 147
(180) Blaðsíða 148
(181) Blaðsíða 149
(182) Blaðsíða 150
(183) Blaðsíða 151
(184) Blaðsíða 152
(185) Blaðsíða 153
(186) Blaðsíða 154
(187) Blaðsíða 155
(188) Blaðsíða 156
(189) Blaðsíða 157
(190) Blaðsíða 158
(191) Blaðsíða 159
(192) Blaðsíða 160
(193) Blaðsíða 161
(194) Blaðsíða 162
(195) Blaðsíða 163
(196) Blaðsíða 164
(197) Blaðsíða 165
(198) Blaðsíða 166
(199) Blaðsíða 167
(200) Blaðsíða 168
(201) Blaðsíða 169
(202) Blaðsíða 170
(203) Blaðsíða 171
(204) Blaðsíða 172
(205) Blaðsíða 173
(206) Blaðsíða 174
(207) Blaðsíða 175
(208) Blaðsíða 176
(209) Blaðsíða 177
(210) Blaðsíða 178
(211) Blaðsíða 179
(212) Blaðsíða 180
(213) Blaðsíða 181
(214) Blaðsíða 182
(215) Blaðsíða 183
(216) Blaðsíða 184
(217) Blaðsíða 185
(218) Blaðsíða 186
(219) Blaðsíða 187
(220) Blaðsíða 188
(221) Blaðsíða 189
(222) Blaðsíða 190
(223) Blaðsíða 191
(224) Blaðsíða 192
(225) Blaðsíða 193
(226) Blaðsíða 194
(227) Blaðsíða 195
(228) Blaðsíða 196
(229) Blaðsíða 197
(230) Blaðsíða 198
(231) Blaðsíða 199
(232) Blaðsíða 200
(233) Blaðsíða 201
(234) Blaðsíða 202
(235) Blaðsíða 203
(236) Blaðsíða 204
(237) Blaðsíða 205
(238) Blaðsíða 206
(239) Blaðsíða 207
(240) Blaðsíða 208
(241) Blaðsíða 209
(242) Blaðsíða 210
(243) Blaðsíða 211
(244) Blaðsíða 212
(245) Blaðsíða 213
(246) Blaðsíða 214
(247) Blaðsíða 215
(248) Blaðsíða 216
(249) Blaðsíða 217
(250) Blaðsíða 218
(251) Blaðsíða 219
(252) Blaðsíða 220
(253) Blaðsíða 221
(254) Blaðsíða 222
(255) Blaðsíða 223
(256) Blaðsíða 224
(257) Blaðsíða 225
(258) Blaðsíða 226
(259) Blaðsíða 227
(260) Blaðsíða 228
(261) Blaðsíða 229
(262) Blaðsíða 230
(263) Blaðsíða 231
(264) Blaðsíða 232
(265) Blaðsíða 233
(266) Blaðsíða 234
(267) Blaðsíða 235
(268) Blaðsíða 236
(269) Blaðsíða 237
(270) Blaðsíða 238
(271) Blaðsíða 239
(272) Blaðsíða 240
(273) Blaðsíða 241
(274) Blaðsíða 242
(275) Blaðsíða 243
(276) Blaðsíða 244
(277) Blaðsíða 245
(278) Blaðsíða 246
(279) Blaðsíða 247
(280) Blaðsíða 248
(281) Blaðsíða 249
(282) Blaðsíða 250
(283) Blaðsíða 251
(284) Blaðsíða 252
(285) Blaðsíða 253
(286) Blaðsíða 254
(287) Blaðsíða 255
(288) Blaðsíða 256
(289) Blaðsíða 257
(290) Blaðsíða 258
(291) Blaðsíða 259
(292) Blaðsíða 260
(293) Blaðsíða 261
(294) Blaðsíða 262
(295) Blaðsíða 263
(296) Blaðsíða 264
(297) Blaðsíða 265
(298) Blaðsíða 266
(299) Blaðsíða 267
(300) Blaðsíða 268
(301) Blaðsíða 269
(302) Blaðsíða 270
(303) Blaðsíða 271
(304) Blaðsíða 272
(305) Blaðsíða 273
(306) Blaðsíða 274
(307) Blaðsíða 275
(308) Blaðsíða 276
(309) Blaðsíða 277
(310) Blaðsíða 278
(311) Blaðsíða 279
(312) Blaðsíða 280
(313) Blaðsíða 281
(314) Blaðsíða 282
(315) Blaðsíða 283
(316) Blaðsíða 284
(317) Blaðsíða 285
(318) Blaðsíða 286
(319) Blaðsíða 287
(320) Blaðsíða 288
(321) Blaðsíða 289
(322) Blaðsíða 290
(323) Blaðsíða 291
(324) Blaðsíða 292
(325) Blaðsíða 293
(326) Blaðsíða 294
(327) Blaðsíða 295
(328) Blaðsíða 296
(329) Blaðsíða 297
(330) Blaðsíða 298
(331) Blaðsíða 299
(332) Blaðsíða 300
(333) Blaðsíða 301
(334) Blaðsíða 302
(335) Blaðsíða 303
(336) Blaðsíða 304
(337) Blaðsíða 305
(338) Blaðsíða 306
(339) Blaðsíða 307
(340) Blaðsíða 308
(341) Blaðsíða 309
(342) Blaðsíða 310
(343) Blaðsíða 311
(344) Blaðsíða 312
(345) Blaðsíða 313
(346) Blaðsíða 314
(347) Blaðsíða 315
(348) Blaðsíða 316
(349) Blaðsíða 317
(350) Blaðsíða 318
(351) Blaðsíða 319
(352) Blaðsíða 320
(353) Blaðsíða 321
(354) Blaðsíða 322
(355) Blaðsíða 323
(356) Blaðsíða 324
(357) Blaðsíða 325
(358) Blaðsíða 326
(359) Blaðsíða 327
(360) Blaðsíða 328
(361) Saurblað
(362) Saurblað
(363) Saurblað
(364) Saurblað
(365) Saurblað
(366) Saurblað
(367) Band
(368) Band
(369) Kjölur
(370) Framsnið
(371) Kvarði
(372) Litaspjald