> Kristján Kristjánsson, amtmaður. Bjarni á Möðruvöllum til dauðadags, 24. ágúst 1841, og liggur þar grafinn. Frá því er sagt, að Bjarna Thorarensen hafi litist vel á Norðlendinga, og hafi honum fundist þeir svo burgeisalegir, að hann þóttist vera orðinn amtmaður yfir tómum höfðingjum. Þó hefur honum eflaust þótt erfitt á stundum að gegna störfum sínum sem amtmaður höfðingjanna. Ekki er hollt að hafa ból hefðar upp á jökultindi, af því þar er ekkert skjól, uppi fyrir frosti, snjó né vindi, frosti snjó né vindi. Kominn em eg hátt í hlíð, hefðar þó mjög neðar tindi, en þar golan ei er blíð öðrum hlýrra blæs í dalnum vindi, blæs í dalnum vindi. Því á engi mér til meins maður virða — nema galinn — þó mér bregði eg aðeins ofan til leika niðrí gleðidalinn, niðrí gleðidalinn. Skemmtið yður meður mér menn, sem búið þeim í dalnum,. Stuttan tíma unnt mér er með yður leika hér í gleðisalnum, hér í gleðisalnum. Ef hér staddur einhver kann okkar virða gleði að meini, lífs og dauður húki hann hefðar freðinn uppá Guðnasteini, uppá Guðnasteini. Bjami Thorarensen þótti ekki borgaralegur í hugsunarhætti, og hann var djarfur við höfðingja, og sjálfur steig hann oft út af hefðarbrautinni. Lengst gekk hann, er Friðrik erfðaprins Dana, síðar Friðrik konungur VII, var á ferðalagi á íslandi árið 1834 eftir skilnað sinn við Vilhemínu Maríu, og gisti á Möðru- völlum hjá Bjarna. Þóttu þeir drekka helst til mikið eina nóttina. Voru sögur um, að amt- maður hefði þá gerst nokkuð kumpánlegur við prinsinn. Bjarni Thorarensen sinnti skáldskap mikið á Möðruvöllum, þrátt fyrir annríki, og þar orti hann sum bestu kvæði sín, svo sem erfi- ljóðin eftir Svein Pálsson og Odd Hjaltalín. Samt sem áður litu samtíðarmenn hans á hann sem embættismann og kölluðu hann amtmanninn á Möðruvöllum, þar sem við köllum hann nú skáld. Eftir að Grímur Jónsson dó 1849 varð amtmaður á Möðruvöllum Jörgen Pétur Havstein, og sat hann í embætti 20 ár. Á Möðruvöllum fæddist sonur hans, Hannes ' Hafstein ráðherra. Á Möðruvöllum fæddist einnig rithöfundurinn Jón Sveinsson (Nonni) árið 1857. Á Möðruvöllum í Hörgárdal hafa orðið fleiri stórbrunar en sögur fara af á nokkru öðru byggðu bóli á íslandi. Árið 1849 brann enn á Möðruvöllum og aftur 1858, og urðu miklar skemmdir í bæði skiptin, þótt ekki brynnu hús til grunna. Árið 1865 brann kirkjan til kaldra kola og margt fémætt með henni, þótt annað bjargaðist á undraverðan hátt, að því er sögur herma. Eftir þennan bruna var árið 1868 reist kirkja sú, sem enn stendur, og þykir ein veglegasta sveitakirkja landsins. Aðfaranótt 21. mars 1874 brann amt- mannshúsið Friðriksgáfa til kaldra kola. Allt fólk var þá í fasta svefni. Jón Kristjánsson, ritari amtmanns, varð fyrstur var við eldinn. Svaf hann á lofti yfir skrifstofu amtmanns. Vaknaði hann milli óttu og miðmorguns og sá mikinn bjarma fyrir utan. Hann hljóp þegar fram á loftið og vakti vinnumennina, er þar sváfu. Fór hann svo aftur inn í herbergi sitt og fleygði sér í fötin. En er hann ætlaði fram aftur og ofan stigann niður í forstofuna, var allt orðið fullt af reyk, svo að hann sá sér eigi annað fært en stökkva út um gluggann. Tveir vinnumanna fleygðu sér hálfnaktir út um glugga ofan í snjóinn, en einn komst við illan leik ofan stigann og vakti fólk það, er niðri svaf. Þegar Jón Kristjánsson var kominn of- an, sá hann, að allt logaði í skrifstofunum og varð engu bjargað úr þeim. Hljóp hann þá suður og austur fyrir húsið, þangað sem svefnherbergi amtmanns var. Amtmannsfrú- in og fósturbörn amtmanns voru þá að fara út um glugga, en amtmaður, Kristján Kristjáns- son, hafði farið inn í hversdagsstofu hússins til að komast þaðan inn í skrifstofuna að bjarga því, sem bjargað yrði. Jón fór þegar inn í húsið og gat með naumindum bjargað út um glugga amtmanninum, sem þá var nálega kafnaður í reyknum. Aldraður maður, er sofið hafði á loftinu fórst í brunanum. Hafði hann eigi vaknað og þegar reynt var að komast inn til hans, stóð eldur og reykjarmökkur út um alla glugga, og var ekki viðlit að fara þar inn. Bálið varð mikið, er amtmannsstofan brann. Voru menn um tíma hræddir um, að eldurinn læsti sig í kirkjuna og bæinn, en með aðstoð manna ur sveitinni, tókst að varna því, að eldurinn næði til annarra húsa. Enginn vegur var að ná nokkrum munum úr húsinu. Fyrst eftir að þakið var fallið og veggirnir stóðu einir eftir, gátu menn farið að slökkva eldinn með því að bera á snjó og vatn í log- ana. Um nóttina hafði orðið vægur jarðskjálfti. 25

(1) Front Board
(2) Front Board
(3) Front Flyleaf
(4) Front Flyleaf
(5) Front Flyleaf
(6) Front Flyleaf
(7) Front Flyleaf
(8) Front Flyleaf
(9) Page I
(10) Page II
(11) Page III
(12) Page IV
(13) Page V
(14) Page VI
(15) Page VII
(16) Page VIII
(17) Page IX
(18) Page X
(19) Page XI
(20) Page XII
(21) Page XIII
(22) Page XIV
(23) Page XV
(24) Page XVI
(25) Page XVII
(26) Page XVIII
(27) Page XIX
(28) Page XX
(29) Page XXI
(30) Page XXII
(31) Page XXIII
(32) Page XXIV
(33) Page 1
(34) Page 2
(35) Page 3
(36) Page 4
(37) Page 5
(38) Page 6
(39) Page 7
(40) Page 8
(41) Page 9
(42) Page 10
(43) Page 11
(44) Page 12
(45) Page 13
(46) Page 14
(47) Page 15
(48) Page 16
(49) Page 17
(50) Page 18
(51) Page 19
(52) Page 20
(53) Page 21
(54) Page 22
(55) Page 23
(56) Page 24
(57) Page 25
(58) Page 26
(59) Page 27
(60) Page 28
(61) Page 29
(62) Page 30
(63) Page 31
(64) Page 32
(65) Page 33
(66) Page 34
(67) Page 35
(68) Page 36
(69) Page 37
(70) Page 38
(71) Page 39
(72) Page 40
(73) Page 41
(74) Page 42
(75) Page 43
(76) Page 44
(77) Page 45
(78) Page 46
(79) Page 47
(80) Page 48
(81) Page 49
(82) Page 50
(83) Page 51
(84) Page 52
(85) Page 53
(86) Page 54
(87) Page 55
(88) Page 56
(89) Page 57
(90) Page 58
(91) Page 59
(92) Page 60
(93) Page 61
(94) Page 62
(95) Page 63
(96) Page 64
(97) Page 65
(98) Page 66
(99) Page 67
(100) Page 68
(101) Page 69
(102) Page 70
(103) Page 71
(104) Page 72
(105) Page 73
(106) Page 74
(107) Page 75
(108) Page 76
(109) Page 77
(110) Page 78
(111) Page 79
(112) Page 80
(113) Page 81
(114) Page 82
(115) Page 83
(116) Page 84
(117) Page 85
(118) Page 86
(119) Page 87
(120) Page 88
(121) Page 89
(122) Page 90
(123) Page 91
(124) Page 92
(125) Page 93
(126) Page 94
(127) Page 95
(128) Page 96
(129) Page 97
(130) Page 98
(131) Page 99
(132) Page 100
(133) Page 101
(134) Page 102
(135) Page 103
(136) Page 104
(137) Page 105
(138) Page 106
(139) Page 107
(140) Page 108
(141) Page 109
(142) Page 110
(143) Page 111
(144) Page 112
(145) Page 113
(146) Page 114
(147) Page 115
(148) Page 116
(149) Page 117
(150) Page 118
(151) Page 119
(152) Page 120
(153) Page 121
(154) Page 122
(155) Page 123
(156) Page 124
(157) Page 125
(158) Page 126
(159) Page 127
(160) Page 128
(161) Page 129
(162) Page 130
(163) Page 131
(164) Page 132
(165) Page 133
(166) Page 134
(167) Page 135
(168) Page 136
(169) Page 137
(170) Page 138
(171) Page 139
(172) Page 140
(173) Page 141
(174) Page 142
(175) Page 143
(176) Page 144
(177) Page 145
(178) Page 146
(179) Page 147
(180) Page 148
(181) Page 149
(182) Page 150
(183) Page 151
(184) Page 152
(185) Page 153
(186) Page 154
(187) Page 155
(188) Page 156
(189) Page 157
(190) Page 158
(191) Page 159
(192) Page 160
(193) Page 161
(194) Page 162
(195) Page 163
(196) Page 164
(197) Page 165
(198) Page 166
(199) Page 167
(200) Page 168
(201) Page 169
(202) Page 170
(203) Page 171
(204) Page 172
(205) Page 173
(206) Page 174
(207) Page 175
(208) Page 176
(209) Page 177
(210) Page 178
(211) Page 179
(212) Page 180
(213) Page 181
(214) Page 182
(215) Page 183
(216) Page 184
(217) Page 185
(218) Page 186
(219) Page 187
(220) Page 188
(221) Page 189
(222) Page 190
(223) Page 191
(224) Page 192
(225) Page 193
(226) Page 194
(227) Page 195
(228) Page 196
(229) Page 197
(230) Page 198
(231) Page 199
(232) Page 200
(233) Page 201
(234) Page 202
(235) Page 203
(236) Page 204
(237) Page 205
(238) Page 206
(239) Page 207
(240) Page 208
(241) Page 209
(242) Page 210
(243) Page 211
(244) Page 212
(245) Page 213
(246) Page 214
(247) Page 215
(248) Page 216
(249) Page 217
(250) Page 218
(251) Page 219
(252) Page 220
(253) Page 221
(254) Page 222
(255) Page 223
(256) Page 224
(257) Page 225
(258) Page 226
(259) Page 227
(260) Page 228
(261) Page 229
(262) Page 230
(263) Page 231
(264) Page 232
(265) Page 233
(266) Page 234
(267) Page 235
(268) Page 236
(269) Page 237
(270) Page 238
(271) Page 239
(272) Page 240
(273) Page 241
(274) Page 242
(275) Page 243
(276) Page 244
(277) Page 245
(278) Page 246
(279) Page 247
(280) Page 248
(281) Page 249
(282) Page 250
(283) Page 251
(284) Page 252
(285) Page 253
(286) Page 254
(287) Page 255
(288) Page 256
(289) Page 257
(290) Page 258
(291) Page 259
(292) Page 260
(293) Page 261
(294) Page 262
(295) Page 263
(296) Page 264
(297) Page 265
(298) Page 266
(299) Page 267
(300) Page 268
(301) Page 269
(302) Page 270
(303) Page 271
(304) Page 272
(305) Page 273
(306) Page 274
(307) Page 275
(308) Page 276
(309) Page 277
(310) Page 278
(311) Page 279
(312) Page 280
(313) Page 281
(314) Page 282
(315) Page 283
(316) Page 284
(317) Page 285
(318) Page 286
(319) Page 287
(320) Page 288
(321) Page 289
(322) Page 290
(323) Page 291
(324) Page 292
(325) Page 293
(326) Page 294
(327) Page 295
(328) Page 296
(329) Page 297
(330) Page 298
(331) Page 299
(332) Page 300
(333) Page 301
(334) Page 302
(335) Page 303
(336) Page 304
(337) Page 305
(338) Page 306
(339) Page 307
(340) Page 308
(341) Page 309
(342) Page 310
(343) Page 311
(344) Page 312
(345) Page 313
(346) Page 314
(347) Page 315
(348) Page 316
(349) Page 317
(350) Page 318
(351) Page 319
(352) Page 320
(353) Page 321
(354) Page 322
(355) Page 323
(356) Page 324
(357) Page 325
(358) Page 326
(359) Page 327
(360) Page 328
(361) Rear Flyleaf
(362) Rear Flyleaf
(363) Rear Flyleaf
(364) Rear Flyleaf
(365) Rear Flyleaf
(366) Rear Flyleaf
(367) Rear Board
(368) Rear Board
(369) Spine
(370) Fore Edge
(371) Scale
(372) Color Palette