Formáli Saga menntunar á íslandi speglar lengi framan af árangursríkt samspil stjómvalda og einstaklinga, - frumkvöðla sem oft beittu sér af miklum krafti og fengu miklu áorkað. Nöfti karla eru oft áberandi í skráðri skólasögu, en þegar betur er að gáð þá em í þessum hópi friunherja, bæði karlar og konur. I þessu riti drögum við fram nöfh og verk nokkurra kvenna sem saga skólastarfs og menntunar ætti að halda á lofti. Ástand í menntamálum þjóðarimiar hefitr ekki alltaf verið björgulegt og fyrir tilstilli Jóns Þorkelssonar fór hann ásamt Ludvig Harboe um landið 1741-1745 á vegiun Danakonungs og könnuðu meimtunarástand Islendinga. Skýrsla sem þeir sömdu um kirkju- og skólamál bar vitni mn að hér var hörmulegt ástand. Þetta var tilefni konungstilskipana um fræðslumál, m.a. um fermingarfræðslu sem náði bæði til pilta og stúlkna. En hægt gekk aö þoka alþýðufræðslu í viðunandi horf. Á 19. öld vom bæði hugmyndir mn og tilraunir gerðar til að stofna bamaskóla á landinu sem strönduðu sumar annað hvort á skilningarleysi eða fjárskorti eða hvom tveggja. En á áttunda áratug 19. aldarinnar fer að rætast úr þessu þótt heimakennsla væri emi mjög algeng og átti eftir að vera það um hríð. Stórt skref í ffæðslumálum var stigið þegar ffæðslulögm vom samþykkt árið 1907. Að vísu höfðu verið lögð ffam frumvörp á Alþingi mn bamaffæðslu og kennaramenntun sem náðu ekki ffam að ganga en plægðu akurinn fyrir síðari lagasetningum um skólamál (Helgi Elíasson, 1946). Guömundur Fimibogason átti stóran þátt í þeim ffamfaraspomm sem stigin vora í byrjun 20. aldarinnar. Hann kyimti sér uppeldis- og menntamál rækilega erlendis og gaf út bókina Lýðmenntun árið 1903 sem markaði tímamót í alþýðuffæðslu á íslandi. Hann var fenginn til að ferðast um landið og athuga skólamál, einkum ffæðslu bama og imglinga og gaf út skýrslu sem var svo lögð fyrir Alþingi árið 1905. Hann þekkti því vel til ástandsins í fræðslumálum hérlendis þegar hann var beðinn mn að skrifa ffumvarp um bamaffæðslu sem síðan var samþykkt sem fræðslulögin 1907 (Guðmtmdur Fiimbogason, 1994). Fyrst var farið að vekja máls á nauðsyn þess að veita ungum stúlkum einhverja formlega skólamenntun þegar kom fram á miðja 19. öld. Hið gamla viðhorf að 3

(1) Kápa
(2) Kápa
(3) Blaðsíða 1
(4) Blaðsíða 2
(5) Blaðsíða 3
(6) Blaðsíða 4
(7) Blaðsíða 5
(8) Blaðsíða 6
(9) Blaðsíða 7
(10) Blaðsíða 8
(11) Blaðsíða 9
(12) Blaðsíða 10
(13) Blaðsíða 11
(14) Blaðsíða 12
(15) Blaðsíða 13
(16) Blaðsíða 14
(17) Blaðsíða 15
(18) Blaðsíða 16
(19) Blaðsíða 17
(20) Blaðsíða 18
(21) Blaðsíða 19
(22) Blaðsíða 20
(23) Blaðsíða 21
(24) Blaðsíða 22
(25) Blaðsíða 23
(26) Blaðsíða 24
(27) Blaðsíða 25
(28) Blaðsíða 26
(29) Blaðsíða 27
(30) Blaðsíða 28
(31) Blaðsíða 29
(32) Blaðsíða 30
(33) Blaðsíða 31
(34) Blaðsíða 32
(35) Blaðsíða 33
(36) Blaðsíða 34
(37) Blaðsíða 35
(38) Blaðsíða 36
(39) Blaðsíða 37
(40) Blaðsíða 38
(41) Blaðsíða 39
(42) Blaðsíða 40
(43) Blaðsíða 41
(44) Blaðsíða 42
(45) Blaðsíða 43
(46) Blaðsíða 44
(47) Blaðsíða 45
(48) Blaðsíða 46
(49) Blaðsíða 47
(50) Blaðsíða 48
(51) Blaðsíða 49
(52) Blaðsíða 50
(53) Blaðsíða 51
(54) Blaðsíða 52
(55) Blaðsíða 53
(56) Blaðsíða 54
(57) Blaðsíða 55
(58) Blaðsíða 56
(59) Blaðsíða 57
(60) Blaðsíða 58
(61) Blaðsíða 59
(62) Blaðsíða 60
(63) Blaðsíða 61
(64) Blaðsíða 62
(65) Blaðsíða 63
(66) Blaðsíða 64
(67) Blaðsíða 65
(68) Blaðsíða 66
(69) Blaðsíða 67
(70) Blaðsíða 68
(71) Blaðsíða 69
(72) Blaðsíða 70
(73) Blaðsíða 71
(74) Blaðsíða 72
(75) Blaðsíða 73
(76) Blaðsíða 74
(77) Blaðsíða 75
(78) Blaðsíða 76
(79) Blaðsíða 77
(80) Blaðsíða 78
(81) Blaðsíða 79
(82) Blaðsíða 80
(83) Blaðsíða 81
(84) Blaðsíða 82
(85) Blaðsíða 83
(86) Blaðsíða 84
(87) Blaðsíða 85
(88) Blaðsíða 86
(89) Blaðsíða 87
(90) Blaðsíða 88
(91) Blaðsíða 89
(92) Blaðsíða 90
(93) Blaðsíða 91
(94) Blaðsíða 92
(95) Kápa
(96) Kápa
(97) Kvarði
(98) Litaspjald