38 færeyskum málum. Með tilskipun 27. marz 1563 var að nýju stofnaður yfirrjettur á Islandi, og var þá svo ákveðið, að málum skyldi þaðan áfrýjað til konungs „og vors elskulega.ríkis ráðs“, eða „vors elskulega Danmerkur- ríkis ráðs“ eins og komizt er að orði í tilskipun 6. desember 1593, þar sem ákvæðin frá 1563 eru endurtekin. Ennfremur tók ríkisráð Dana við og við þátt í útgáfu tilskipana fyrir Island, sbr. t. d. tilskipun um reka 20. maí 1595, en reyndar voru fáar slíkar tilskipanir gefnar út á þessu tímabili. Þótt hluttöku ríkisráðsins sje eigi ávallt getið, leiðir eigi af [iví, að það hafi eigi verið sjturt til ráða um íslonzk mál. Af norskum brjefabókum má þannig sjá, að ríkisráðið hefur ráðið mestu um það, að leiðangur var sendur til Islands á hendur Jóni Arasyni. Um þessar mundir voru ljensliöfðingjar á Islandi eingöngu danskir, eða stundum þýzkir, en svo var einnig í Noregi, að danskir aðalsmenn höfðu öll hin helstu ljen. Pessir útlendu aðalsmenn, sem ókunnir voru landslögum og tungu, komu brátt í stað innfæddra íslenzkra lögmanna og fengu æðsta dómsvald í landinu. Hinir dönsku umboðsmenn hlutuðust til um framlcvæmd dómsvaldsins, dæmdu sjálfir eða útnefndu dómendur, og var smiðshöggið lagt á þetta fyrirkomulag með nýjum yfirrjetti, er stofn- aður var á Islandi 1563 og 1593; skyldi nú umboðsmaður konungs og 24 dómsmenn, er hann tilnefndi, dæma í málum, er lögmenn og alþingi höfðu dæmt í; mátti síðan áfrýja dómum hans til konungs og ríkisráðsins í Danmörku. Þegar svo var komið, gat eigi hjá því farið, að valdi alþingis, er nú var orðið milli- eða undirdómstóll, færi æ hnignandi. Samþykki þess á konunglegum auglýsingum var eigi annað en birtingarform, og þótt j>að gæfi enn .út dóma og samþykktir, þá voru margar þeirra staðfestar af konungi, ef um meiri háttar mál var að ræða, t. d. Bessastaðasam- þykktin 1. júlí 1555, Stóridómur 2. júlí 1564 og Býjaskersdómur 1. júní 1640, og stundum var það berum orðutn tekið fram, að konungur og ríkis- ráðið gæti breytt þeim. Af tilhlutun hinna erlendu umboðsmanna um rjettarfarið leiddi, að ruglingur sá, er kominn var á allt rjettarfar undir Noregsstjórn fyrir þá sök, að norskum lögum var beitt við íslenzku dómstólana og í ríkis- ráði Noregs, komst nú á liæsta stig, því að jafnhliða gömlum íslenzkum tilskipunum voru nú eigi aðeins norskar heldur einnig danskar tilskipanir látnar gilda. En þótt einkum væri mikil óvissa um það, hvaða norslt lög mætti álíta, að giltu á íslandi, þá var Island þó einatt álitið löggjafar- svæði út af fyrir sig. Norsku lög Kristjáns IV. voru þannig aldrei leidd þar í lög. Það var engin furða, þótt þetta ástand leiddi af sjer margar kvartanir á íslandi. Par við bættist, að efnahagur landsmanna varð æ bágbornari undir verzlunareinokuninni, er vandi þá af sjálfstæðum fram- kvæmdum. Þegar Kristján IV. tók verzlunina af Þjóðverjum árið 1602 og fjekk hana dönskum kaupmönnum í liendur, leiddi það aðeins til nýrra kvartana yfir óvandaðri vöru og hærra verði. Auk þess var landið livað eptir annað þjáð af þungum sjúkdómum og öðrum landplágum. Er því ástæða til að dást að seiglu og þolgæði þjóðarinnar á þessari afskekktu ey, þar sem hún eigi aðeins hjelst við lýðiheldur safnaði einnig og geymdi eptirkomendunum ævarandi bókmenntalega fjársjóðu.

(1) Front Board
(2) Front Board
(3) Front Flyleaf
(4) Front Flyleaf
(5) Front Flyleaf
(6) Front Flyleaf
(7) Front Cover
(8) Front Cover
(9) Page [1]
(10) Page [2]
(11) Page I
(12) Page II
(13) Page III
(14) Page IV
(15) Page V
(16) Page VI
(17) Page VII
(18) Page VIII
(19) Page IX
(20) Page X
(21) Page XI
(22) Page XII
(23) Page XIII
(24) Page XIV
(25) Page XV
(26) Page XVI
(27) Page XVII
(28) Page XVIII
(29) Page 3
(30) Page 4
(31) Page 5
(32) Page 6
(33) Page 7
(34) Page 8
(35) Page 9
(36) Page 10
(37) Page 11
(38) Page 12
(39) Page 13
(40) Page 14
(41) Page 15
(42) Page 16
(43) Page 17
(44) Page 18
(45) Page 19
(46) Page 20
(47) Page 21
(48) Page 22
(49) Page 23
(50) Page 24
(51) Page 25
(52) Page 26
(53) Page [1]
(54) Page [2]
(55) Page 27
(56) Page 28
(57) Page 29
(58) Page 30
(59) Page 31
(60) Page 32
(61) Page 33
(62) Page 34
(63) Page 35
(64) Page 36
(65) Page 37
(66) Page 38
(67) Page 39
(68) Page 40
(69) Page 41
(70) Page 42
(71) Page 43
(72) Page 44
(73) Page 45
(74) Page 46
(75) Page 47
(76) Page 48
(77) Page 49
(78) Page 50
(79) Page 51
(80) Page 52
(81) Page 53
(82) Page 54
(83) Page 55
(84) Page 56
(85) Page 57
(86) Page 58
(87) Page 59
(88) Page 60
(89) Page 61
(90) Page 62
(91) Page 63
(92) Page 64
(93) Page 65
(94) Page 66
(95) Page 67
(96) Page 68
(97) Page 69
(98) Page 70
(99) Page 71
(100) Page 72
(101) Page 73
(102) Page 74
(103) Page 75
(104) Page 76
(105) Page 77
(106) Page 78
(107) Page 79
(108) Page 80
(109) Page 81
(110) Page 82
(111) Page 83
(112) Page 84
(113) Page 85
(114) Page 86
(115) Page 87
(116) Page 88
(117) Page 89
(118) Page 90
(119) Page 91
(120) Page 92
(121) Page 93
(122) Page 94
(123) Page 95
(124) Page 96
(125) Page 97
(126) Page 98
(127) Page 99
(128) Page 100
(129) Page 101
(130) Page 102
(131) Page 103
(132) Page 104
(133) Page 105
(134) Page 106
(135) Page 107
(136) Page 108
(137) Page 109
(138) Page 110
(139) Page 111
(140) Page 112
(141) Page 113
(142) Page 114
(143) Page 115
(144) Page 116
(145) Page 117
(146) Page 118
(147) Page 119
(148) Page 120
(149) Page 121
(150) Page 122
(151) Page 123
(152) Page 124
(153) Page 125
(154) Page 126
(155) Page 127
(156) Page 128
(157) Page 129
(158) Page 130
(159) Page 131
(160) Page 132
(161) Page 133
(162) Page 134
(163) Page 135
(164) Page 136
(165) Page 137
(166) Page 138
(167) Page 139
(168) Page 140
(169) Page 141
(170) Page 142
(171) Page 143
(172) Page 144
(173) Page 145
(174) Page 146
(175) Page 147
(176) Page 148
(177) Page 149
(178) Page 150
(179) Page 151
(180) Page 152
(181) Page 153
(182) Page 154
(183) Page 155
(184) Page 156
(185) Page 157
(186) Page 158
(187) Page 159
(188) Page 160
(189) Page 161
(190) Page 162
(191) Page 163
(192) Page 164
(193) Page 165
(194) Page 166
(195) Back Cover
(196) Back Cover
(197) Rear Flyleaf
(198) Rear Flyleaf
(199) Rear Flyleaf
(200) Rear Flyleaf
(201) Rear Board
(202) Rear Board
(203) Spine
(204) Fore Edge
(205) Scale
(206) Color Palette