(18) Blaðsíða 14
14
9. gr.
Tvöfaldir samhljdbendur á undan þribja samhljdbanda hafa
a& nokkru dskýrt hljdð, og líkast því, sem hljóðií) væri initt á
milli þess, að samhljó&andinn væri einfaldur eða tvöfaldur, en
þó skal ávallt rita tvöfaldan samhljóðanda, þar sem uppruni er
til, t. a. m. blékltti, blekkt; byggði, byggt; hellti, hellt; kenndi,
kennt (af blekkja, byggja, hella, kenna); blakks, hlekks, byggs,
holls, svinns, skamms (eig. eint. af blakkur, hlekkur, bygg,
hollur, svinnur, skammur) o. s. frv.
10. gr.
TiIIíking (assimilatio) verður í íslenzku á tvo vegu, þann-
ig, ab einhver samhljóðandi tillíkist eptirfarandi samhljóðanda,
og stundum hinum undanfarandi; og eru þessar hinar helztu
tillíkingar:
1. ð tillíkist eptirfarandi t, þegar meginhlutinn endar á ð
og endingin er t; t. a. m. liratt, brátt, mótt, prútt (af hrað-ur,
bráð-ur, móð-ur, prúð-ur) o. s. frv.
2. dd tillíkist eptirfarandi t, t. a. m. statt, hrætt (af
staddur, hræddur).
3. ð tillíkist í fornri íslenzku stundum eptirfarandi l, enda
þótt vjer nú sjaldan höldum þeirri tillíkingu, t. a. m. gólla —
góðla = góðlega; traulla = trauðla; aptur segjum vjer þó nú
ávallt milli og millum, fyrir miðli og miðlum, frilla, fyrir friðla.
4. tt tiliíkist eptirfarandi k í ekki fyrir eittki.
5. n tillíkist opt eptirfarandi k, einkum þannig, að þar
sem nk er í öðrum tungum, verður kk í íslenzku, t. a. m. þakka
(á þýzku danken); makki (á dönsku Manke). Líkt er og
því varið, er ng verfeur afe kk, t. a. m. lxanga, hjekk; ganga,
gekk; fá (= fanga), fjekk.
6. n tillíkist eptirfarandi d í þálegri tífe ýmissa sagna og
skipunarhætti, þannig aö nd verfeur afe tt, t. a. m. binda, batt,
bitt; hrinda, hratt, o. s. frv. n tillíkist og t í hitt, mitt, þitt,
sitt (af hinn, minn, þinn, sinn), og nn í satt (af sannur).
A hinn bóginn tillíkist samhljófeandi hinum undanfarandi
þannig:
1. r tillíkist undanfarandi s, en nú sleppum vjer þessu
s; þannig t. a. m. óss, yss, þyss, fyrir ósr, ysr, þysr, nú ós,
ys, þys.
(1) Band
(2) Band
(3) Saurblað
(4) Saurblað
(5) Blaðsíða 1
(6) Blaðsíða 2
(7) Blaðsíða 3
(8) Blaðsíða 4
(9) Blaðsíða 5
(10) Blaðsíða 6
(11) Blaðsíða 7
(12) Blaðsíða 8
(13) Blaðsíða 9
(14) Blaðsíða 10
(15) Blaðsíða 11
(16) Blaðsíða 12
(17) Blaðsíða 13
(18) Blaðsíða 14
(19) Blaðsíða 15
(20) Blaðsíða 16
(21) Blaðsíða 17
(22) Blaðsíða 18
(23) Blaðsíða 19
(24) Blaðsíða 20
(25) Blaðsíða 21
(26) Blaðsíða 22
(27) Blaðsíða 23
(28) Blaðsíða 24
(29) Blaðsíða 25
(30) Blaðsíða 26
(31) Blaðsíða 27
(32) Blaðsíða 28
(33) Blaðsíða 29
(34) Blaðsíða 30
(35) Blaðsíða 31
(36) Blaðsíða 32
(37) Blaðsíða 33
(38) Blaðsíða 34
(39) Blaðsíða 35
(40) Blaðsíða 36
(41) Blaðsíða 37
(42) Blaðsíða 38
(43) Blaðsíða 39
(44) Blaðsíða 40
(45) Blaðsíða 41
(46) Blaðsíða 42
(47) Blaðsíða 43
(48) Blaðsíða 44
(49) Blaðsíða 45
(50) Blaðsíða 46
(51) Blaðsíða 47
(52) Blaðsíða 48
(53) Blaðsíða 49
(54) Blaðsíða 50
(55) Blaðsíða 51
(56) Blaðsíða 52
(57) Blaðsíða 53
(58) Blaðsíða 54
(59) Blaðsíða 55
(60) Blaðsíða 56
(61) Blaðsíða 57
(62) Blaðsíða 58
(63) Blaðsíða 59
(64) Blaðsíða 60
(65) Blaðsíða 61
(66) Blaðsíða 62
(67) Blaðsíða 63
(68) Blaðsíða 64
(69) Blaðsíða 65
(70) Blaðsíða 66
(71) Blaðsíða 67
(72) Blaðsíða 68
(73) Blaðsíða 69
(74) Blaðsíða 70
(75) Blaðsíða 71
(76) Blaðsíða 72
(77) Blaðsíða 73
(78) Blaðsíða 74
(79) Blaðsíða 75
(80) Blaðsíða 76
(81) Blaðsíða 77
(82) Blaðsíða 78
(83) Saurblað
(84) Saurblað
(85) Band
(86) Band
(87) Kjölur
(88) Framsnið
(89) Kvarði
(90) Litaspjald
(2) Band
(3) Saurblað
(4) Saurblað
(5) Blaðsíða 1
(6) Blaðsíða 2
(7) Blaðsíða 3
(8) Blaðsíða 4
(9) Blaðsíða 5
(10) Blaðsíða 6
(11) Blaðsíða 7
(12) Blaðsíða 8
(13) Blaðsíða 9
(14) Blaðsíða 10
(15) Blaðsíða 11
(16) Blaðsíða 12
(17) Blaðsíða 13
(18) Blaðsíða 14
(19) Blaðsíða 15
(20) Blaðsíða 16
(21) Blaðsíða 17
(22) Blaðsíða 18
(23) Blaðsíða 19
(24) Blaðsíða 20
(25) Blaðsíða 21
(26) Blaðsíða 22
(27) Blaðsíða 23
(28) Blaðsíða 24
(29) Blaðsíða 25
(30) Blaðsíða 26
(31) Blaðsíða 27
(32) Blaðsíða 28
(33) Blaðsíða 29
(34) Blaðsíða 30
(35) Blaðsíða 31
(36) Blaðsíða 32
(37) Blaðsíða 33
(38) Blaðsíða 34
(39) Blaðsíða 35
(40) Blaðsíða 36
(41) Blaðsíða 37
(42) Blaðsíða 38
(43) Blaðsíða 39
(44) Blaðsíða 40
(45) Blaðsíða 41
(46) Blaðsíða 42
(47) Blaðsíða 43
(48) Blaðsíða 44
(49) Blaðsíða 45
(50) Blaðsíða 46
(51) Blaðsíða 47
(52) Blaðsíða 48
(53) Blaðsíða 49
(54) Blaðsíða 50
(55) Blaðsíða 51
(56) Blaðsíða 52
(57) Blaðsíða 53
(58) Blaðsíða 54
(59) Blaðsíða 55
(60) Blaðsíða 56
(61) Blaðsíða 57
(62) Blaðsíða 58
(63) Blaðsíða 59
(64) Blaðsíða 60
(65) Blaðsíða 61
(66) Blaðsíða 62
(67) Blaðsíða 63
(68) Blaðsíða 64
(69) Blaðsíða 65
(70) Blaðsíða 66
(71) Blaðsíða 67
(72) Blaðsíða 68
(73) Blaðsíða 69
(74) Blaðsíða 70
(75) Blaðsíða 71
(76) Blaðsíða 72
(77) Blaðsíða 73
(78) Blaðsíða 74
(79) Blaðsíða 75
(80) Blaðsíða 76
(81) Blaðsíða 77
(82) Blaðsíða 78
(83) Saurblað
(84) Saurblað
(85) Band
(86) Band
(87) Kjölur
(88) Framsnið
(89) Kvarði
(90) Litaspjald