„Voðalegir óaldarflokkar“ „Þeir haga sér eins og rándýr66 Þó tók fyrst í hnúkana, eftir að botnvörpungarnir tóku að skafa með ströndinni inn á flóa °g firði. Landsmönnum stóð slíkur stuggur af framferði þeirra, að neyðaróp heyrðust hvaðanæva af strandlengjunni, svo sem víða má sjá af hlöð- um þeirra tíma. Hvergi mun ástandið hafa verið ískyggi- legra en á Suðurlandi, einkum við Faxaflóa. Þar horfði á tíma- bili til landauðnar, sökum „gjöreyðandi veiðiaðferðar“ Breta. I byrjun júnímánaðar 1896 skrifaði Akurnesingur grein í ísafold og sagði m. a.: — „Það er særandi sjón fyrir fátæka fiskimenn, sem að öllu leyti eiga lífsframfæri sitt og sinna undir því komið, að einhver fiskafli fáist, að sjá aðra menn sér miklu sterkari að öllum út- búnaði og veiðiáhöldum, yfir- gangsmenn frá öðrum löndum, koma hópum saman á gufu- skipum til að láta greipar sópa allan lifandi fisk, smáan og stóran, svo þar er ekkert eftir af. Þannig hefur það verið í vet- Ur og vor, eða síðan nokkur fiskur kom, að færri eða fleiri gufuskip hafa svifið dag og nótt nieð botnvörpur um hinn nafn- kennda og farsæla fiskibanka, Sviðið. Þessi voðalegi óaldarflokkur hefur valdið því, að íslenzkir menn hafa engan fisk fengið á Sviðinu, hinu langbezta fiski- miði á hverri vertíð sem er. Og það er ekki einungis, að allar fiskitegundir séu gjörsóp- aðar frá botninum, drepnar og svo fleygt því, sem þessir prakk- arar vilja ekki hirða, heldur draga þeir upp og sökkva eða stela þorskanetum og skötulóð- um, . . . en ekki viðlit að leggja ýsulóð nærri þeim, þá er henni óðara sópað í vörpuna“. Þá ræddi höfundur um þess- ar „óvinafylkingar", sem færu yfir eyðandi sem eldurinn, og taldi framundan „hallæri og eyðilegging“, síðan landflótta, ef ekki yrði við spornað. Hann taldi veiðiþjófana „litla virð- ingu eða ótta“ hafa af dönsku varðskipunum, sem hvorki gætu né vildu ýta við þeim í Faxa- flóa. „Nú er 1. júní“, segir Akur- nesingur. „1 dag og undanfarna daga hefur mátt telja 10 til 15 gufuskip framundan Akranesi, enda hafa nú þessir skaðræðis fiskimenn unnið það, sem eftir var: dregið upp, flækt, fleygt eða stolið öllum skötulóðum Akurnesinga, sem úti lágu. Hvað skal nú gera? Flýja eignir og óðul og hverfa til annarra landa . . .“. Sízt voru betri fregnir frá Suðurnesjamönnum út af yfir- r > Botnvarpan kemur til sögunnar Það var mikil breyting og raunar gjörbylting á veiðiaðferðum, þeg- ar botnvarpan kom til sögunnar. Englendingar höfðu stundað slík- ar veiðar á segltogurum megin- hluta 19. aldarinnar, aðallega a heimamiðum. En þegar gufutog- arar tóku við, hófu þeir siglingar til fjarlægari miða. Og laust fyrir 1890 tóku þeir að stunda „trawl- veiðar“ við Island. Þessi skip nefndu Islendingar ýmist trawl- ara, trollara eða botnverpla. Þetta breyttist síðar í botnvörpunga og loks togara. Allmikinn ugg setti að lands- rnönnum, þegar Englendingar tóku að stunda hér botnvörpu- veiðar. Hvorttveggja var, að þetta var óhemju græðgisleg veiðiaðferð, þar sem botnvörpungar skófu botninn, eyðilögðu gróður hans á stórum svæðum, auk þess hirtu þeir ekki nema eftirsóttustu fiski- tegundir, svo sem flatfisk, hinu fleygðu þeir fyrir borð, — að hinu leytinu voru botnvörpungar hinir mestu vágestir á miðunum, eyðilögðu veiðarfæri bátasjómanna og beittu hvers konar yfirgangi, svo að tiðum horfði til auðnar í verstöðvum. Auk þess voru þeir valdir að manndrápum, svo sem síðar verður að vikið. 37

(1) Band
(2) Band
(3) Saurblað
(4) Saurblað
(5) Kápa
(6) Kápa
(7) Blaðsíða 1
(8) Blaðsíða 2
(9) Blaðsíða 3
(10) Blaðsíða 4
(11) Blaðsíða 5
(12) Blaðsíða 6
(13) Blaðsíða 7
(14) Blaðsíða 8
(15) Blaðsíða 9
(16) Blaðsíða 10
(17) Blaðsíða 11
(18) Blaðsíða 12
(19) Blaðsíða 13
(20) Blaðsíða 14
(21) Blaðsíða 15
(22) Blaðsíða 16
(23) Blaðsíða 17
(24) Blaðsíða 18
(25) Blaðsíða 19
(26) Blaðsíða 20
(27) Blaðsíða 21
(28) Blaðsíða 22
(29) Blaðsíða 23
(30) Blaðsíða 24
(31) Blaðsíða 25
(32) Blaðsíða 26
(33) Blaðsíða 27
(34) Blaðsíða 28
(35) Blaðsíða 29
(36) Blaðsíða 30
(37) Blaðsíða 31
(38) Blaðsíða 32
(39) Blaðsíða 33
(40) Blaðsíða 34
(41) Blaðsíða 35
(42) Blaðsíða 36
(43) Blaðsíða 37
(44) Blaðsíða 38
(45) Blaðsíða 39
(46) Blaðsíða 40
(47) Blaðsíða 41
(48) Blaðsíða 42
(49) Blaðsíða 43
(50) Blaðsíða 44
(51) Blaðsíða 45
(52) Blaðsíða 46
(53) Blaðsíða 47
(54) Blaðsíða 48
(55) Blaðsíða 49
(56) Blaðsíða 50
(57) Blaðsíða 51
(58) Blaðsíða 52
(59) Blaðsíða 53
(60) Blaðsíða 54
(61) Blaðsíða 55
(62) Blaðsíða 56
(63) Blaðsíða 57
(64) Blaðsíða 58
(65) Blaðsíða 59
(66) Blaðsíða 60
(67) Blaðsíða 61
(68) Blaðsíða 62
(69) Blaðsíða 63
(70) Blaðsíða 64
(71) Blaðsíða 65
(72) Blaðsíða 66
(73) Blaðsíða 67
(74) Blaðsíða 68
(75) Blaðsíða 69
(76) Blaðsíða 70
(77) Blaðsíða 71
(78) Blaðsíða 72
(79) Blaðsíða 73
(80) Blaðsíða 74
(81) Blaðsíða 75
(82) Blaðsíða 76
(83) Blaðsíða 77
(84) Blaðsíða 78
(85) Blaðsíða 79
(86) Blaðsíða 80
(87) Blaðsíða 81
(88) Blaðsíða 82
(89) Blaðsíða 83
(90) Blaðsíða 84
(91) Blaðsíða 85
(92) Blaðsíða 86
(93) Blaðsíða 87
(94) Blaðsíða 88
(95) Blaðsíða 89
(96) Blaðsíða 90
(97) Blaðsíða 91
(98) Blaðsíða 92
(99) Blaðsíða 93
(100) Blaðsíða 94
(101) Blaðsíða 95
(102) Blaðsíða 96
(103) Blaðsíða 97
(104) Blaðsíða 98
(105) Blaðsíða 99
(106) Blaðsíða 100
(107) Blaðsíða 101
(108) Blaðsíða 102
(109) Blaðsíða 103
(110) Blaðsíða 104
(111) Blaðsíða 105
(112) Blaðsíða 106
(113) Blaðsíða 107
(114) Blaðsíða 108
(115) Blaðsíða 109
(116) Blaðsíða 110
(117) Blaðsíða 111
(118) Blaðsíða 112
(119) Blaðsíða 113
(120) Blaðsíða 114
(121) Blaðsíða 115
(122) Blaðsíða 116
(123) Blaðsíða 117
(124) Blaðsíða 118
(125) Blaðsíða 119
(126) Blaðsíða 120
(127) Blaðsíða 121
(128) Blaðsíða 122
(129) Blaðsíða 123
(130) Blaðsíða 124
(131) Blaðsíða 125
(132) Blaðsíða 126
(133) Blaðsíða 127
(134) Blaðsíða 128
(135) Blaðsíða 129
(136) Blaðsíða 130
(137) Blaðsíða 131
(138) Blaðsíða 132
(139) Blaðsíða 133
(140) Blaðsíða 134
(141) Blaðsíða 135
(142) Blaðsíða 136
(143) Blaðsíða 137
(144) Blaðsíða 138
(145) Blaðsíða 139
(146) Blaðsíða 140
(147) Blaðsíða 141
(148) Blaðsíða 142
(149) Blaðsíða 143
(150) Blaðsíða 144
(151) Blaðsíða 145
(152) Blaðsíða 146
(153) Blaðsíða 147
(154) Blaðsíða 148
(155) Blaðsíða 149
(156) Blaðsíða 150
(157) Blaðsíða 151
(158) Blaðsíða 152
(159) Blaðsíða 153
(160) Blaðsíða 154
(161) Blaðsíða 155
(162) Blaðsíða 156
(163) Blaðsíða 157
(164) Blaðsíða 158
(165) Blaðsíða 159
(166) Blaðsíða 160
(167) Blaðsíða 161
(168) Blaðsíða 162
(169) Blaðsíða 163
(170) Blaðsíða 164
(171) Blaðsíða 165
(172) Blaðsíða 166
(173) Blaðsíða 167
(174) Blaðsíða 168
(175) Blaðsíða 169
(176) Blaðsíða 170
(177) Blaðsíða 171
(178) Blaðsíða 172
(179) Blaðsíða 173
(180) Blaðsíða 174
(181) Blaðsíða 175
(182) Blaðsíða 176
(183) Blaðsíða 177
(184) Blaðsíða 178
(185) Blaðsíða 179
(186) Blaðsíða 180
(187) Blaðsíða 181
(188) Blaðsíða 182
(189) Blaðsíða 183
(190) Blaðsíða 184
(191) Blaðsíða 185
(192) Blaðsíða 186
(193) Blaðsíða 187
(194) Blaðsíða 188
(195) Blaðsíða 189
(196) Blaðsíða 190
(197) Blaðsíða 191
(198) Blaðsíða 192
(199) Blaðsíða 193
(200) Blaðsíða 194
(201) Blaðsíða 195
(202) Blaðsíða 196
(203) Blaðsíða 197
(204) Blaðsíða 198
(205) Blaðsíða 199
(206) Blaðsíða 200
(207) Blaðsíða 201
(208) Blaðsíða 202
(209) Blaðsíða 203
(210) Blaðsíða 204
(211) Blaðsíða 205
(212) Blaðsíða 206
(213) Kápa
(214) Kápa
(215) Saurblað
(216) Saurblað
(217) Band
(218) Band
(219) Kjölur
(220) Framsnið
(221) Kvarði
(222) Litaspjald