mun hafa keppt að því að gera Odda að miðstöð í Rangárþingi. Etv. beittu Oddaverjar yfirgangi og ofbeldi til að ná markmiðum sínum. Tilviljun réð kannski líka miklu þar sem var sonaeign Jóns með Ragnheiði Þórhallsdóttur. Jón studdi bróður hennar, Þorlák, til biskups og þrátt fyrir deilur þeirra Jóns reyndist Þorlákur systursonum sínum mjög vel. Hann útvegaði Ormi staðinn á Breiðabólstað, sem var auðvitað geysimikilvægt Oddaverjum, og jafnframt virðist hann hafa stutt hinn systurson sinn, Pál, því að saga Páls segir ma.: "Þorlákur biskup, móðurbróðir Páls, lagði á hann mikla virðing, og unni honum mikið og bauð honum oft til sín." I Þorlákssögu segir: "Páll, systurson hans, kom og að finna hann í sinni sótt, því að biskup elskaði hann mest sinna frænda...”1 Þorlákur hefur þá varla reynst Páli ódrýgri en Ormi, ekki kemur fram með hvaða hætti það hefur verið en uppgangur Páls varð skjótur og báðir urðu þeir Ormur goðorðsmenn. Páll hefur sennilega notið Þorláks í námsför erlendis og náið samband við móðurbróðurinn hefur sjálfsagt verið honum til framdráttar þegar hann var valinn til biskups. Bendir allt til að Páll hafi í biskupsdómi sínum átt allgott samstarf við bræður sína og hefur það verið ættinni til framdráttar sem valdaætt. Athyglisvert er hversu gott samband var með Oddaverjum og Haukdælum fram til 1220, þeir höfðu nána samvinnu um verðlags- og verslunarmál og rekstur biskupsstólsins í Skálholti, eins og heimildir sýna, og bæta má við þetta ýmsum málaflokkum sem þeir hljóta að hafa unnið að í sameiningu og er nærtækast að benda á ferjuhald á Þjórsá og í Kaldaðamesi. Um 1200 stóðu ættimar saman að fjárlagi sem skyldi gilda fyrir Amesþing og Rangárþing, þær unnu saman að stikulögum svonefndum og árið 1215 lögðu þeir Sæmundur Jónsson og Þorvaldur Gissurarson lag á vaming Austmanna á Eyrum.2 Kemur hvergi fram að þeir hafi seilst til valda, hvorir á annarra áhrifasvæði, fyrir 1220, Oddaverjar og Haukdælir eða deilur hafi verið með þeim. Oddvitar ættanna, Oddaverja og Haukdæla, eru þekktir fyrir frilluhald og urðu fyrir ámæli erkibiskups en kirkjan kenndi að hórdómur væri synd. Þetta merkti að eiginkvæntir menn skyldu ekki halda frillur og mun hafa leitt til þess að ýmsir höfðingjar á fyrri hluta 13. aldar kusu fremur frilluhald en hjónaband. Skýringin mun ma. vera sú að þeir hafa talið sér þetta hentara í pólitískri baráttu, getað myndað tengsl við fleiri ættir og komist yfir meiri eignir með þessum hætti.3 Samband Orms Jónssonar við Þóru, systur Kolskeggs í Dal, er sennilega skýrt dæmi um þetta. Onnur var aldrei eiginkvæntur en átti amk. tvö böm með frillu sinni Þóm, nokkur böm með annarri frillu, Borghildi, sem varðveitti bú hans á Völlum á Landi, og enn átti hann barn með þriðju konu og kannski fleiri.4 Undarlegt kann að þykja að Ormur, sem var systursonur Þorláks biskups, 1. Bps I, bls. 128, 110. Bysk , bls. 410, 222. 2. Grágás (Konungsbók) Ib (1852)„bls. 251. Jón Jóhannesson tilv. rit, bls. 376-82. 3. Sbr. Auður G. Magnúsdóttir, "Ástir og völd. Frillulífi á íslandi á þjóðveldisöld". Ný Saga 2 (1988), bls. 4-12. 4. Stu I, bls. 271. 127

(1) Band
(2) Band
(3) Saurblað
(4) Saurblað
(5) Kápa
(6) Kápa
(7) Blaðsíða 1
(8) Blaðsíða 2
(9) Blaðsíða 3
(10) Blaðsíða 4
(11) Blaðsíða 5
(12) Blaðsíða 6
(13) Blaðsíða 7
(14) Blaðsíða 8
(15) Blaðsíða 9
(16) Blaðsíða 10
(17) Blaðsíða 11
(18) Blaðsíða 12
(19) Blaðsíða 13
(20) Blaðsíða 14
(21) Blaðsíða 15
(22) Blaðsíða 16
(23) Blaðsíða 17
(24) Blaðsíða 18
(25) Blaðsíða 19
(26) Blaðsíða 20
(27) Blaðsíða 21
(28) Blaðsíða 22
(29) Blaðsíða 23
(30) Blaðsíða 24
(31) Blaðsíða 25
(32) Blaðsíða 26
(33) Blaðsíða 27
(34) Blaðsíða 28
(35) Blaðsíða 29
(36) Blaðsíða 30
(37) Blaðsíða 31
(38) Blaðsíða 32
(39) Blaðsíða 33
(40) Blaðsíða 34
(41) Blaðsíða 35
(42) Blaðsíða 36
(43) Blaðsíða 37
(44) Blaðsíða 38
(45) Blaðsíða 39
(46) Blaðsíða 40
(47) Blaðsíða 41
(48) Blaðsíða 42
(49) Blaðsíða 43
(50) Blaðsíða 44
(51) Blaðsíða 45
(52) Blaðsíða 46
(53) Blaðsíða 47
(54) Blaðsíða 48
(55) Blaðsíða 49
(56) Blaðsíða 50
(57) Blaðsíða 51
(58) Blaðsíða 52
(59) Blaðsíða 53
(60) Blaðsíða 54
(61) Blaðsíða 55
(62) Blaðsíða 56
(63) Blaðsíða 57
(64) Blaðsíða 58
(65) Blaðsíða 59
(66) Blaðsíða 60
(67) Blaðsíða 61
(68) Blaðsíða 62
(69) Blaðsíða 63
(70) Blaðsíða 64
(71) Blaðsíða 65
(72) Blaðsíða 66
(73) Blaðsíða 67
(74) Blaðsíða 68
(75) Blaðsíða 69
(76) Blaðsíða 70
(77) Blaðsíða 71
(78) Blaðsíða 72
(79) Blaðsíða 73
(80) Blaðsíða 74
(81) Blaðsíða 75
(82) Blaðsíða 76
(83) Blaðsíða 77
(84) Blaðsíða 78
(85) Blaðsíða 79
(86) Blaðsíða 80
(87) Blaðsíða 81
(88) Blaðsíða 82
(89) Blaðsíða 83
(90) Blaðsíða 84
(91) Blaðsíða 85
(92) Blaðsíða 86
(93) Blaðsíða 87
(94) Blaðsíða 88
(95) Blaðsíða 89
(96) Blaðsíða 90
(97) Blaðsíða 91
(98) Blaðsíða 92
(99) Blaðsíða 93
(100) Blaðsíða 94
(101) Blaðsíða 95
(102) Blaðsíða 96
(103) Blaðsíða 97
(104) Blaðsíða 98
(105) Blaðsíða 99
(106) Blaðsíða 100
(107) Blaðsíða 101
(108) Blaðsíða 102
(109) Blaðsíða 103
(110) Blaðsíða 104
(111) Blaðsíða 105
(112) Blaðsíða 106
(113) Blaðsíða 107
(114) Blaðsíða 108
(115) Blaðsíða 109
(116) Blaðsíða 110
(117) Blaðsíða 111
(118) Blaðsíða 112
(119) Blaðsíða 113
(120) Blaðsíða 114
(121) Blaðsíða 115
(122) Blaðsíða 116
(123) Blaðsíða 117
(124) Blaðsíða 118
(125) Blaðsíða 119
(126) Blaðsíða 120
(127) Blaðsíða 121
(128) Blaðsíða 122
(129) Blaðsíða 123
(130) Blaðsíða 124
(131) Blaðsíða 125
(132) Blaðsíða 126
(133) Blaðsíða 127
(134) Blaðsíða 128
(135) Blaðsíða 129
(136) Blaðsíða 130
(137) Blaðsíða 131
(138) Blaðsíða 132
(139) Blaðsíða 133
(140) Blaðsíða 134
(141) Blaðsíða 135
(142) Blaðsíða 136
(143) Blaðsíða 137
(144) Blaðsíða 138
(145) Blaðsíða 139
(146) Blaðsíða 140
(147) Blaðsíða 141
(148) Blaðsíða 142
(149) Blaðsíða 143
(150) Blaðsíða 144
(151) Blaðsíða 145
(152) Blaðsíða 146
(153) Blaðsíða 147
(154) Blaðsíða 148
(155) Blaðsíða 149
(156) Blaðsíða 150
(157) Blaðsíða 151
(158) Blaðsíða 152
(159) Blaðsíða 153
(160) Blaðsíða 154
(161) Blaðsíða 155
(162) Blaðsíða 156
(163) Blaðsíða 157
(164) Blaðsíða 158
(165) Blaðsíða 159
(166) Blaðsíða 160
(167) Blaðsíða 161
(168) Blaðsíða 162
(169) Blaðsíða 163
(170) Blaðsíða 164
(171) Blaðsíða 165
(172) Blaðsíða 166
(173) Blaðsíða [1]
(174) Blaðsíða [2]
(175) Kápa
(176) Kápa
(177) Saurblað
(178) Saurblað
(179) Band
(180) Band
(181) Kjölur
(182) Framsnið
(183) Kvarði
(184) Litaspjald