vegna legu sinnar? Hér má benda á að líklegt er að Norðmenn hafi ekki hafið skipulega kaupsiglingu til íslands fyrr en um 1100.1 Þeir sóttu aðeins á hinar bestu hafnir þannig að hafskipahöfnum mun hafa fækkað og urðu Eyrar þá aðalhöfn fyrir Suðurland en siglingum í hafnir eins og Rangárós mun hafa verið hætt. Spumingin er þá hvort Oddaverjar hafi bragðist þannig við þessum breytingum að þeir hafi einhvem veginn beint för manna sem ætluðu til Eyra um hlað í Odda eða hvort þjóðleiðin iá um jörðina þegar á 11. öld og fyrr. Ekki þarf lengi að skoða kort til að sjá að yfir neðanverðan Oddann milli Rangánna hefur legið styst leið þeim sem komu úr Fljótshlíð og ætluðu til Eyra. Og hér var líka beinust leið fyrir þá sem komu undan Eyjafjöllum frá Seljalandsmúla og ætluðu til Eyra og er þá gert ráð fyrir að menn hafi valið vöðá Rangánum hvorri um sig fremur en að fara yfir sameinað vatnsfall þeirra og Þverár fyrir sunnan Odda, svonefnda Hólsá. En þessa leið um Odda hafa menn því aðeins farið að ferja væri á Þjórsá. Sandhólaferja lá beint við fyrir þá sem völdu vöð á Rangám í námunda við Odda. Þetta var aðalferjustaðurinn á Þjórsá um aldir og er nefndur í Landnámu þar sem gert er ráð fyrir að hér hafi verið ferjað þegar á 10. öld.2 3 Frá þessum aðalferjustað við Þjórsá mátti svo væntanlega fara beina stefnu yfir Flóann til ferjunnar í Kaldaðamesi sem var eina leyfða ferjan á Ölfusá, eins og að skal komið síðar. Var ferjustaðurinn við Sandhólaferju hinn náttúrulegasti staður eða stjómuðu Oddaverjar því að farið var yfir héma? Segja má að þeim sem bjuggu í Landeyjum og vildu ferðast til Eyra hefði átt að vera hentast að fara yfir Hólsá, sameinuð vatnsföll Rangánna og Þverár.1 Slík leið gat þá líka vel komið til greina fyrir þá sem komu undan Eyjafjöllum. Hólsá hefur vart verið miklu vatnsminni á þjóðveldistímanum (930-1262) en hún er núna. Yfir hana hafa menn því væntanlega farið á ferju og síðan aftur yfir Þjórsá á ferju. Bent hefur verið á að legið hafi átta samhliða götur frá Hólsá til Háfsósa og mátti sjá þær þangað til jarðýta kom til sögunnar. Við Háfsósa beygðu göturnar í átt til sjávar og hurfu í sandinn. Um þetta segir Sigurbjartur Guðjónsson: "Þama hefir legið umferðaæð Rangæinga neðan Þverár, og jafnvel Skaftfellinga, til verslunar á Eyrarbakka.”4 Með lýsingu Stórólfshvols- og Sigluvíkursóknar frá 1839 fylgir kort og er þar merktur "alfaravegur" um Landeyjar, alveg frá Krossi og fyrir neðan Skúmsstaði að Hólsá.5 Þessi leið mun einkum hafa verið farin á 19. öld þegar Safamýri var ófær, Djúpós í sem mestum ham en Hólsá vatnslítil og vel reið. Giskar Sigurbjartur á að götumar frá Hólsá til Háfsósa hafi legið áfram að ósi Þjórsár og farið hafi verið á báti yfir ósinn á liggjandanum.6 Ekki er alveg óhugsandi að þjóðleið hafi legið um neðanverðar Landeyjar og Þykkvabæ til Háfs eða óss Þjórsár og áfram til Eyra á elstu tíð. í Kristnisögu og 1- Helgi Þorláksson, "Gráfeldir á gullöld og voðaverk kvenna". Ný Saga 2 (1988), bls. 48. 2. ÍF I , bls. 349-50, 352. 3. Heitið Hólsá kemur fyrir í staðfræðiathugunum Ama Magnússonar og hefur því tíðkast um 1700 ( Ami Magnússon, Chorographica Islandica . (Safn til sögu Islands og íslenzkra bókmennta. Annar flokkur I, 2, 1955), bls. 35-6). 4- Sigurbjartur Guðjónsson, Djúpárhreppur. Sunnlenskar hyggðir V (1987), bls. 409. 5. Sókn , bls. 128, sbr. og bls. 210, lýsingu Neðri Holtaþinga, og hér kort á bls. 35. 6. Sigurbjartur Guðjónsson s. st. og nánar í samtali.

(1) Band
(2) Band
(3) Saurblað
(4) Saurblað
(5) Kápa
(6) Kápa
(7) Blaðsíða 1
(8) Blaðsíða 2
(9) Blaðsíða 3
(10) Blaðsíða 4
(11) Blaðsíða 5
(12) Blaðsíða 6
(13) Blaðsíða 7
(14) Blaðsíða 8
(15) Blaðsíða 9
(16) Blaðsíða 10
(17) Blaðsíða 11
(18) Blaðsíða 12
(19) Blaðsíða 13
(20) Blaðsíða 14
(21) Blaðsíða 15
(22) Blaðsíða 16
(23) Blaðsíða 17
(24) Blaðsíða 18
(25) Blaðsíða 19
(26) Blaðsíða 20
(27) Blaðsíða 21
(28) Blaðsíða 22
(29) Blaðsíða 23
(30) Blaðsíða 24
(31) Blaðsíða 25
(32) Blaðsíða 26
(33) Blaðsíða 27
(34) Blaðsíða 28
(35) Blaðsíða 29
(36) Blaðsíða 30
(37) Blaðsíða 31
(38) Blaðsíða 32
(39) Blaðsíða 33
(40) Blaðsíða 34
(41) Blaðsíða 35
(42) Blaðsíða 36
(43) Blaðsíða 37
(44) Blaðsíða 38
(45) Blaðsíða 39
(46) Blaðsíða 40
(47) Blaðsíða 41
(48) Blaðsíða 42
(49) Blaðsíða 43
(50) Blaðsíða 44
(51) Blaðsíða 45
(52) Blaðsíða 46
(53) Blaðsíða 47
(54) Blaðsíða 48
(55) Blaðsíða 49
(56) Blaðsíða 50
(57) Blaðsíða 51
(58) Blaðsíða 52
(59) Blaðsíða 53
(60) Blaðsíða 54
(61) Blaðsíða 55
(62) Blaðsíða 56
(63) Blaðsíða 57
(64) Blaðsíða 58
(65) Blaðsíða 59
(66) Blaðsíða 60
(67) Blaðsíða 61
(68) Blaðsíða 62
(69) Blaðsíða 63
(70) Blaðsíða 64
(71) Blaðsíða 65
(72) Blaðsíða 66
(73) Blaðsíða 67
(74) Blaðsíða 68
(75) Blaðsíða 69
(76) Blaðsíða 70
(77) Blaðsíða 71
(78) Blaðsíða 72
(79) Blaðsíða 73
(80) Blaðsíða 74
(81) Blaðsíða 75
(82) Blaðsíða 76
(83) Blaðsíða 77
(84) Blaðsíða 78
(85) Blaðsíða 79
(86) Blaðsíða 80
(87) Blaðsíða 81
(88) Blaðsíða 82
(89) Blaðsíða 83
(90) Blaðsíða 84
(91) Blaðsíða 85
(92) Blaðsíða 86
(93) Blaðsíða 87
(94) Blaðsíða 88
(95) Blaðsíða 89
(96) Blaðsíða 90
(97) Blaðsíða 91
(98) Blaðsíða 92
(99) Blaðsíða 93
(100) Blaðsíða 94
(101) Blaðsíða 95
(102) Blaðsíða 96
(103) Blaðsíða 97
(104) Blaðsíða 98
(105) Blaðsíða 99
(106) Blaðsíða 100
(107) Blaðsíða 101
(108) Blaðsíða 102
(109) Blaðsíða 103
(110) Blaðsíða 104
(111) Blaðsíða 105
(112) Blaðsíða 106
(113) Blaðsíða 107
(114) Blaðsíða 108
(115) Blaðsíða 109
(116) Blaðsíða 110
(117) Blaðsíða 111
(118) Blaðsíða 112
(119) Blaðsíða 113
(120) Blaðsíða 114
(121) Blaðsíða 115
(122) Blaðsíða 116
(123) Blaðsíða 117
(124) Blaðsíða 118
(125) Blaðsíða 119
(126) Blaðsíða 120
(127) Blaðsíða 121
(128) Blaðsíða 122
(129) Blaðsíða 123
(130) Blaðsíða 124
(131) Blaðsíða 125
(132) Blaðsíða 126
(133) Blaðsíða 127
(134) Blaðsíða 128
(135) Blaðsíða 129
(136) Blaðsíða 130
(137) Blaðsíða 131
(138) Blaðsíða 132
(139) Blaðsíða 133
(140) Blaðsíða 134
(141) Blaðsíða 135
(142) Blaðsíða 136
(143) Blaðsíða 137
(144) Blaðsíða 138
(145) Blaðsíða 139
(146) Blaðsíða 140
(147) Blaðsíða 141
(148) Blaðsíða 142
(149) Blaðsíða 143
(150) Blaðsíða 144
(151) Blaðsíða 145
(152) Blaðsíða 146
(153) Blaðsíða 147
(154) Blaðsíða 148
(155) Blaðsíða 149
(156) Blaðsíða 150
(157) Blaðsíða 151
(158) Blaðsíða 152
(159) Blaðsíða 153
(160) Blaðsíða 154
(161) Blaðsíða 155
(162) Blaðsíða 156
(163) Blaðsíða 157
(164) Blaðsíða 158
(165) Blaðsíða 159
(166) Blaðsíða 160
(167) Blaðsíða 161
(168) Blaðsíða 162
(169) Blaðsíða 163
(170) Blaðsíða 164
(171) Blaðsíða 165
(172) Blaðsíða 166
(173) Blaðsíða [1]
(174) Blaðsíða [2]
(175) Kápa
(176) Kápa
(177) Saurblað
(178) Saurblað
(179) Band
(180) Band
(181) Kjölur
(182) Framsnið
(183) Kvarði
(184) Litaspjald