Skálholti risu upp tvö rnjög fræg mentasetur: Oddi og Hauka- dalur. Voru skólar í báðum stöðunum og komu ]jaðan sumir ágætustu snillingar, er ritað hafa á íslensku. (Snorri Sturluson, Ari fróði). Teitur sonur Isleifs hiskups stofnaði skólann í Haukadal, en Sæmundur fróði skólann i Odda. Þessir skólar voru eiginlega prestaskólar, þó leikmenn væru þar líka til náms. Brátt fjölgaði skólunum, þó að þessir, sem nú eru taldir, yrðu frægastir. Ymsir áhugamiklir prestar höfðu heiniankóla, og síðar bættust við klausturskólarnir. I öllum skólum á þessum tíma var lögð hin mesta stund á latínu. Hún var ]>á heimsmál. Á latínu voru þá auðugast- ar hókmentir; latínan var viðskifta- og verslunarmál, mál ferðamanna og stjórnmálamanna. Og hún var sér í lagi mál kirkjunnar. Mikið af messugerðinni fór fram á latínu, og svo er enn í kaþólskum löndum. Allir fræðimenn, nema á Islandi, riluðu þá hækur sínar á latínu. Allir sem vildu geta lesið bækur eða skrifað, urðu að nema latínu. Latína var því fyrsta og sjálfsagðasta námsgrein i hverjum skóla, enda fór kenslan að miklu leyti fram á því máli, og námssveinar æíðu sig í að tala latínu hver við annan. Smiður einn á Hólum, sem bygði þar kirkju fyrir Jón hiskup helga, nam latínu af því, sem hann heyrði kent og talað á staðnum. Þá var piltum kend versagerð og mœlskufrœði; æfðu þeir sig í að flytja ræður á latínu og að yrkja latneskar vísur. Sönglist var mikið æfð, og þótti nauðsynleg andlegrar stólt- ar mönnum. Þá lásu prestar einnig bihlíuna og ýms guð- fræðisrit á Iatínu. Samhliða þessu héldust við þjóðleg fræði í íslensku skólunum, hæði lögð rækt við norrœnan kveðskap og sagnfrœði. K' AUSTRIN.— Klausturhreyfingin hyrjaði suður í lönd- " um á fyrstu ðldum kristuinnar. Margir guðræknir menn

(1) Band
(2) Band
(3) Saurblað
(4) Saurblað
(5) Kápa
(6) Kápa
(7) Blaðsíða 1
(8) Blaðsíða 2
(9) Blaðsíða 3
(10) Blaðsíða 4
(11) Blaðsíða 5
(12) Blaðsíða 6
(13) Blaðsíða 7
(14) Blaðsíða 8
(15) Blaðsíða 9
(16) Blaðsíða 10
(17) Blaðsíða 11
(18) Blaðsíða 12
(19) Blaðsíða 13
(20) Blaðsíða 14
(21) Blaðsíða 15
(22) Blaðsíða 16
(23) Blaðsíða 17
(24) Blaðsíða 18
(25) Blaðsíða 19
(26) Blaðsíða 20
(27) Blaðsíða 21
(28) Blaðsíða 22
(29) Blaðsíða 23
(30) Blaðsíða 24
(31) Blaðsíða 25
(32) Blaðsíða 26
(33) Blaðsíða 27
(34) Blaðsíða 28
(35) Blaðsíða 29
(36) Blaðsíða 30
(37) Blaðsíða 31
(38) Blaðsíða 32
(39) Blaðsíða 33
(40) Blaðsíða 34
(41) Blaðsíða 35
(42) Blaðsíða 36
(43) Blaðsíða 37
(44) Blaðsíða 38
(45) Blaðsíða 39
(46) Blaðsíða 40
(47) Blaðsíða 41
(48) Blaðsíða 42
(49) Blaðsíða 43
(50) Blaðsíða 44
(51) Blaðsíða 45
(52) Blaðsíða 46
(53) Blaðsíða 47
(54) Blaðsíða 48
(55) Blaðsíða 49
(56) Blaðsíða 50
(57) Blaðsíða 51
(58) Blaðsíða 52
(59) Blaðsíða 53
(60) Blaðsíða 54
(61) Blaðsíða 55
(62) Blaðsíða 56
(63) Blaðsíða 57
(64) Blaðsíða 58
(65) Blaðsíða 59
(66) Blaðsíða 60
(67) Blaðsíða 61
(68) Blaðsíða 62
(69) Blaðsíða 63
(70) Blaðsíða 64
(71) Blaðsíða 65
(72) Blaðsíða 66
(73) Blaðsíða 67
(74) Blaðsíða 68
(75) Blaðsíða 69
(76) Blaðsíða 70
(77) Blaðsíða 71
(78) Blaðsíða 72
(79) Blaðsíða 73
(80) Blaðsíða 74
(81) Blaðsíða 75
(82) Blaðsíða 76
(83) Blaðsíða 77
(84) Blaðsíða 78
(85) Blaðsíða 79
(86) Blaðsíða 80
(87) Blaðsíða 81
(88) Blaðsíða 82
(89) Blaðsíða 83
(90) Blaðsíða 84
(91) Blaðsíða 85
(92) Blaðsíða 86
(93) Blaðsíða 87
(94) Blaðsíða 88
(95) Blaðsíða 89
(96) Blaðsíða 90
(97) Blaðsíða 91
(98) Blaðsíða 92
(99) Blaðsíða 93
(100) Blaðsíða 94
(101) Blaðsíða 95
(102) Blaðsíða 96
(103) Blaðsíða 97
(104) Blaðsíða 98
(105) Blaðsíða 99
(106) Blaðsíða 100
(107) Blaðsíða 101
(108) Blaðsíða 102
(109) Blaðsíða 103
(110) Blaðsíða 104
(111) Blaðsíða 105
(112) Blaðsíða 106
(113) Blaðsíða 107
(114) Blaðsíða 108
(115) Blaðsíða 109
(116) Blaðsíða 110
(117) Blaðsíða 111
(118) Blaðsíða 112
(119) Blaðsíða 113
(120) Blaðsíða 114
(121) Blaðsíða 115
(122) Blaðsíða 116
(123) Blaðsíða 117
(124) Blaðsíða 118
(125) Blaðsíða 119
(126) Blaðsíða 120
(127) Blaðsíða 121
(128) Blaðsíða 122
(129) Blaðsíða 123
(130) Blaðsíða 124
(131) Blaðsíða 125
(132) Blaðsíða 126
(133) Blaðsíða 127
(134) Blaðsíða 128
(135) Blaðsíða 129
(136) Blaðsíða 130
(137) Blaðsíða 131
(138) Blaðsíða 132
(139) Blaðsíða 133
(140) Blaðsíða 134
(141) Blaðsíða 135
(142) Blaðsíða 136
(143) Blaðsíða 137
(144) Blaðsíða 138
(145) Kápa
(146) Kápa