loading/hleð
(151) Blaðsíða 123 (151) Blaðsíða 123
123 Hj er skal eigi reynt að sýna fram á hve miklu fje þannig er síeppt Islandi í óhag. Aðeins skal það nefnt til dæmis, að samkvæmt eldri rannsóknum, sem enn eru óhraktar, voru tekjur ríkissjóðs af einokunarverzluninni, er hófst þegar með einkaleyf- unum 18. apríl 1602, 2,143,172 rd. samtals á tímabilinu 1602—1786, talið dal fyrir dal. Ef einn ríkisdalur er látinn jafngilda 3 kr. 20 aurum í núgildandi peningum, svo ssm gört er í ritgjörð hagfræðisskrifstofunnar, þá verður þetta í voru fje........................................... 6,858,150 kr. Af þessari upphæð eru í yfirlitstöflu hagfræðisskrifstofunnar, 1. dálki, taldar alls ...................................................... 3,163,068 — Mismunurinn. .. 3,695,082 kr. ætti þá að vera sá hluti siglingagjaldins, er greiddist í ríkissjóð á 17. öld alveg á sama hátt eins og sá hlutinn, sem talinn er í yfirliti skrifstofunnar. Einnig má geta þess, að á 16. öld sló krúnan eign sinni á hinar svonefndu kon- ungsjarðir á Islandi (klausturjarðirnar), og voru þær smámsaman seldar fyrir samtals 175,037 rd. 85 sk. talið dal fyrir dal. Á 16. öld voru enn fremur ýmsir dýrgripir og fjár- sjóðir teknir úr dómkirkjunum á Hólum og í Skálholti og úr klaustrakirkjunum og var andvirðið, um 50,000 rd. silfurs, greitt í ríkissjóð. Þessar fjárgreiðslur geta eigi komið fram í yfirlitinu yfir skuldaskipti Islands við ríkissjóð, þar sem þær gjörðust fyrir þann tíma, er yfirlitið nær til. En jafnvel á því tímabili, sem yfirlitið nær yfir, voru tekjurnar frá Islandi að mun stærri, en þar kemur fram. Þess er nefnilega ekki gætt, að þá er sjóðir og jarð- eignir — bæði konungsjarðir og seinna jarðir biskupsstólanna — voru gjörðar upptækar, þá var svo ráð fyrir gjört, að ríkissjóður Dana, er andvirði jarðanna fjell í, skyldi til uppbótar fyrir þetta fje annast um þau útgjöld Islandi viðvíkjandi, er áður voru greidd af tekjunum af þessum eignum. Stundum gaf konungur beinlínis loforð um, að þessu skyldi svo til hagað (sbr. konungsbrjef 1542 og 1550, og enn fremur 29. apríl 1785 og 2. maí 1804). Það liggur í augum uppi, að ef þessi útgjöld eru talin með útgjöldum Danmerkur til Islands, þá verður jafnframt að reikna út og telja með tekjunum árlega vexti af fje því, er gjört var upptækt og fjell í ríkissjóð, og er eigi nóg að telja aðeins höfuðstólinn og gjöra síðan ráð fyrir, að honum hafi meðal annars verið eytt til þessara útgjalda. Þareð þetta á einnig við um það fje, er fjell í ríkissjóð fyrir aldamótin 1700, og er því uin tekjugreinar að ræða, er sumpart ná vfir margar aldir, þá er auðsætt, að samtals nema vextirnir allstórri upphæð og mundu utreikningar skrifstofunnar breytast til muna ef þeir væru taldir með. Við þetta bætist ennfremur, að margar af þeim tekju- og útgjaldagreinum ríkissjóðs Islandi viðvíkjandi, er taldar eru í yfirlitinu, eru eigi sammælilegar og geta því í sjálfu sjer engar upplýsingar gefið um nein skuldaskipti. það virðist vera frum- skilyrði fyrir því, að vissar tekjur og útgjöld geti talizt til skuldaskipta tveggja landa, að þau útgjöld, er annað landið innir af hendi, sje um leið tekjur eða að minnsta kosti útgjaldasparnaður fyrir hitt landið. Má benda á það til dæmis, án þess að fara út í nokkurn samjöfnuð að öðru leyti, að vart mundi nokkrum manni koma til hugar að gjöra upp skuldaskiptin milli Englands eða Hollands og nýlendna þeirra í öðrum heims- álfum á þann hátt að telja öðru megin beinar tekjur ríkissjóðsins af ný- lendunum og hinu megin útgjöldin til þeirra, er ef til vill ganga að miklu leyti til þess að tryggja borgurum heimalandsins tekjur af þeim. Þess háttar útreikningar geta aðeins haft þýðingu, ef menn vilja sjá, hvort sá tekjuhalli, er ríkissjóður kann að bíða, sje hæfi-
(1) Band
(2) Band
(3) Saurblað
(4) Saurblað
(5) Saurblað
(6) Saurblað
(7) Kápa
(8) Kápa
(9) Blaðsíða [1]
(10) Blaðsíða [2]
(11) Blaðsíða I
(12) Blaðsíða II
(13) Blaðsíða III
(14) Blaðsíða IV
(15) Blaðsíða V
(16) Blaðsíða VI
(17) Blaðsíða VII
(18) Blaðsíða VIII
(19) Blaðsíða IX
(20) Blaðsíða X
(21) Blaðsíða XI
(22) Blaðsíða XII
(23) Blaðsíða XIII
(24) Blaðsíða XIV
(25) Blaðsíða XV
(26) Blaðsíða XVI
(27) Blaðsíða XVII
(28) Blaðsíða XVIII
(29) Blaðsíða 3
(30) Blaðsíða 4
(31) Blaðsíða 5
(32) Blaðsíða 6
(33) Blaðsíða 7
(34) Blaðsíða 8
(35) Blaðsíða 9
(36) Blaðsíða 10
(37) Blaðsíða 11
(38) Blaðsíða 12
(39) Blaðsíða 13
(40) Blaðsíða 14
(41) Blaðsíða 15
(42) Blaðsíða 16
(43) Blaðsíða 17
(44) Blaðsíða 18
(45) Blaðsíða 19
(46) Blaðsíða 20
(47) Blaðsíða 21
(48) Blaðsíða 22
(49) Blaðsíða 23
(50) Blaðsíða 24
(51) Blaðsíða 25
(52) Blaðsíða 26
(53) Blaðsíða [1]
(54) Blaðsíða [2]
(55) Blaðsíða 27
(56) Blaðsíða 28
(57) Blaðsíða 29
(58) Blaðsíða 30
(59) Blaðsíða 31
(60) Blaðsíða 32
(61) Blaðsíða 33
(62) Blaðsíða 34
(63) Blaðsíða 35
(64) Blaðsíða 36
(65) Blaðsíða 37
(66) Blaðsíða 38
(67) Blaðsíða 39
(68) Blaðsíða 40
(69) Blaðsíða 41
(70) Blaðsíða 42
(71) Blaðsíða 43
(72) Blaðsíða 44
(73) Blaðsíða 45
(74) Blaðsíða 46
(75) Blaðsíða 47
(76) Blaðsíða 48
(77) Blaðsíða 49
(78) Blaðsíða 50
(79) Blaðsíða 51
(80) Blaðsíða 52
(81) Blaðsíða 53
(82) Blaðsíða 54
(83) Blaðsíða 55
(84) Blaðsíða 56
(85) Blaðsíða 57
(86) Blaðsíða 58
(87) Blaðsíða 59
(88) Blaðsíða 60
(89) Blaðsíða 61
(90) Blaðsíða 62
(91) Blaðsíða 63
(92) Blaðsíða 64
(93) Blaðsíða 65
(94) Blaðsíða 66
(95) Blaðsíða 67
(96) Blaðsíða 68
(97) Blaðsíða 69
(98) Blaðsíða 70
(99) Blaðsíða 71
(100) Blaðsíða 72
(101) Blaðsíða 73
(102) Blaðsíða 74
(103) Blaðsíða 75
(104) Blaðsíða 76
(105) Blaðsíða 77
(106) Blaðsíða 78
(107) Blaðsíða 79
(108) Blaðsíða 80
(109) Blaðsíða 81
(110) Blaðsíða 82
(111) Blaðsíða 83
(112) Blaðsíða 84
(113) Blaðsíða 85
(114) Blaðsíða 86
(115) Blaðsíða 87
(116) Blaðsíða 88
(117) Blaðsíða 89
(118) Blaðsíða 90
(119) Blaðsíða 91
(120) Blaðsíða 92
(121) Blaðsíða 93
(122) Blaðsíða 94
(123) Blaðsíða 95
(124) Blaðsíða 96
(125) Blaðsíða 97
(126) Blaðsíða 98
(127) Blaðsíða 99
(128) Blaðsíða 100
(129) Blaðsíða 101
(130) Blaðsíða 102
(131) Blaðsíða 103
(132) Blaðsíða 104
(133) Blaðsíða 105
(134) Blaðsíða 106
(135) Blaðsíða 107
(136) Blaðsíða 108
(137) Blaðsíða 109
(138) Blaðsíða 110
(139) Blaðsíða 111
(140) Blaðsíða 112
(141) Blaðsíða 113
(142) Blaðsíða 114
(143) Blaðsíða 115
(144) Blaðsíða 116
(145) Blaðsíða 117
(146) Blaðsíða 118
(147) Blaðsíða 119
(148) Blaðsíða 120
(149) Blaðsíða 121
(150) Blaðsíða 122
(151) Blaðsíða 123
(152) Blaðsíða 124
(153) Blaðsíða 125
(154) Blaðsíða 126
(155) Blaðsíða 127
(156) Blaðsíða 128
(157) Blaðsíða 129
(158) Blaðsíða 130
(159) Blaðsíða 131
(160) Blaðsíða 132
(161) Blaðsíða 133
(162) Blaðsíða 134
(163) Blaðsíða 135
(164) Blaðsíða 136
(165) Blaðsíða 137
(166) Blaðsíða 138
(167) Blaðsíða 139
(168) Blaðsíða 140
(169) Blaðsíða 141
(170) Blaðsíða 142
(171) Blaðsíða 143
(172) Blaðsíða 144
(173) Blaðsíða 145
(174) Blaðsíða 146
(175) Blaðsíða 147
(176) Blaðsíða 148
(177) Blaðsíða 149
(178) Blaðsíða 150
(179) Blaðsíða 151
(180) Blaðsíða 152
(181) Blaðsíða 153
(182) Blaðsíða 154
(183) Blaðsíða 155
(184) Blaðsíða 156
(185) Blaðsíða 157
(186) Blaðsíða 158
(187) Blaðsíða 159
(188) Blaðsíða 160
(189) Blaðsíða 161
(190) Blaðsíða 162
(191) Blaðsíða 163
(192) Blaðsíða 164
(193) Blaðsíða 165
(194) Blaðsíða 166
(195) Kápa
(196) Kápa
(197) Saurblað
(198) Saurblað
(199) Saurblað
(200) Saurblað
(201) Band
(202) Band
(203) Kjölur
(204) Framsnið
(205) Kvarði
(206) Litaspjald


Álit hinnar dönsku og íslensku nefndar frá 1907.

Ár
1908
Tungumál
Íslenska
Blaðsíður
202


Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þessa bók, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þessa bók: Álit hinnar dönsku og íslensku nefndar frá 1907.
http://baekur.is/bok/29d1ade9-f8cc-4f43-b3ef-580d46e30971

Tengja á þessa síðu: (151) Blaðsíða 123
http://baekur.is/bok/29d1ade9-f8cc-4f43-b3ef-580d46e30971/0/151

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Bækur.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.